De KNSB hecht veel waarde aan het realiseren van een veilig sportklimaat. Iedereen moet een leven lang onbezorgd plezier kunnen beleven aan het schaatsen en/of inlineskaten. We hebben veel informatie beschikbaar om sporters, trainers en bestuurders te ondersteunen. Grensoverschrijdend gedrag, in welke vorm dan ook, hoort niet in onze sport thuis.
Onder grensoverschrijdend gedrag (GOG) valt al het gedrag dat we niet willen zien binnen de vereniging. Het gaat dan over schendingen van normen en waarden van de sport en samenleving zoals die zijn vastgelegd in wet- en regelgeving, statuten, reglementen en gedragscodes. Denk daarbij aan seksuele intimidatie en seksueel misbruik, discriminatie, intimidatie- en machtsmisbruik, pesten, fysieke en verbale agressie, dopingovertredingen, wedstrijdmanipulatie, matchfixing en fraude. Zorg er als bestuur voor dat je gewenst en ongewenst gedrag bespreekbaar maakt, zodat iedereen weet waar de grenzen liggen.
Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele duiding dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.
Denk daarbij bijvoorbeeld aan verbale intimidatie (seksuele dingen roepen naar iemand), shame sexting (het onder dwang delen van sexy foto's/filmpjes) en niet-functionele of ongewilde aanrakingen (masseren waar het niet nodig is bij een blessure) tot aanranding, verkrachting.
Bepaal met elkaar welk gedrag je binnen de vereniging wilt zien en leg dit vast. Met de gedragsregels of verenigingsregels creëer je een basis voor een open cultuur waarbinnen je ongewenst gedrag bespreekbaar kunt maken. Je kunt voorbeelden van ongewenst gedrag, zoals discriminatie of pesten, expliciet benoemen in de gedragsregels.
Gebruik de gedragsregels die we binnen de KNSB hebben afgesproken daarbij als basis en vul ze aan met specifieke verenigingsregels.
Wij adviseren verenigingen om in elk geval de volgende vier zaken goed te regelen:
Wil je meer weten over wat er allemaal komt kijken bij het realiseren van een veilig schaats- en skateklimaat, klik dan op de hoofdstukken hieronder.
Je doet er als vereniging alles aan om jouw leden een prettige, veilige sportomgeving te bieden. Maar hoe hard je je hiervoor ook inspant, de kans bestaat altijd dat ergens op of rond de ijs-/skatebaan iemand een grens overschrijdt. Wie zich het slachtoffer voelt van ongewenst gedrag, getuige is van of zich zorgen maakt over een veilige sportomgeving moet daarover eenvoudig en vertrouwelijk contact kunnen opnemen.
Het is goed om hiervoor als vereniging een vertrouwenscontactpersoon (VCP) aan te stellen. Een VCP fungeert als laagdrempelig aanspreekpunt binnen de vereniging, voor iedereen die opmerkingen, vragen, zorgen of signalen heeft over een veilige sportomgeving of (mogelijk) grensoverschrijdend gedrag heeft ervaren. Een VCP is makkelijk vindbaar en aanspreekbaar voor sporters, hun ouders, coaches, trainers, vrijwilligers, bestuursleden, kaderleden, toeschouwers en wijkagenten.
Samen met het bestuur werk je als VCP mee aan preventie door een positieve en eerlijke sportcultuur te creëren. Als het onverhoopt toch misgaat, dan ben jij het luisterend oor voor degene die grensoverschrijdend gedrag ervaren heeft. Jij hoeft als VCP de zaak niet op te lossen of sancties op te leggen. Wel help je degene die contact met je opneemt om de juiste vervolgstappen te zetten, indien mogelijk in samenspraak met het bestuur van de vereniging.
In alle gevallen garandeer je dat meldingen van grensoverschrijdend gedrag vertrouwelijk worden behandeld. Je gaat discreet met informatie om. Als VCP van een vereniging kun je altijd bij de KNSB terecht voor advies. Wij hebben als bond een vertrouwenscontactpersoon in dienst, onder meer vanwege deze adviesrol richting verenigingen.
Wil je als vereniging een VCP aanstellen, of heb je als vrijwilliger interesse om deze rol binnen een vereniging te vervullen, check dan hier voor meer informatie deze animatie en een functieprofiel van een VCP.
Een verklaring omtrent gedrag (VOG) is een document van het ministerie van Justitie en Veiligheid waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het werken met minderjarigen bij een schaats- of skatevereniging. Een VOG staat ook wel bekend als een 'bewijs van goed gedrag'.
Vrijwilligers verplichten om een VOG te tonen is één van de maatregelen die je als bestuur kunt/moet nemen om de kans op grensoverschrijdend gedrag binnen de club te verkleinen. Het vermindert het risico dat personen die in het verleden in de fout zijn gegaan een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen en daar opnieuw in de fout gaan.
Wist je dat je als sportvereniging gratis een VOG kunt aanvragen voor je vrijwilligers? Je moet dan wel aan enkele voorwaarden voldoen. Alle informatie hierover en over hoe je VOG’s kan aanvragen vind je op: VOG aanvragen.
De KNSB adviseert verenigingen om in elk geval voor alle functionarissen (bestuur- en commissieleden, trainers/coaches) een VOG aan te vragen. Daarbij adviseert de KNSB de volgende aanvraagcodes te hanteren:
Het biedt geen keiharde garantie dat je grensoverschrijdend gedrag buiten de deur houdt. Maar door een VOG verplicht te stellen, verklein je wel de kans dat het mis gaat. Bovendien laat je zien dat je de sociale veiligheid van je leden, vrijwilligers en bezoekers serieus neemt. Het is verstandig deze vraag tenminste iedere drie jaar te herhalen.
Los hiervan is het raadzaam om met elke vrijwilliger die binnen jouw vereniging actief wordt, een aannamegesprek te voeren. Dat doe je onder meer om de gedragsregels binnen je club met elkaar te bespreken, en eventueel te laten ondertekenen. Je krijgt bovendien meer inzicht in 'wat voor vlees je in de kuip' haalt. Waarom wil iemand dit werk doen, waar komt hij/zij vandaan? Is deze persoon elders als vrijwilliger actief geweest? Zijn er referenties na te trekken? Wie iets te verbergen heeft, valt tijdens zo'n gesprek door de mand of haakt af.
Maak de vrijwilligers van jouw vereniging lid. Hierdoor zijn zij gebonden aan de regels die we binnen de sport met elkaar hebben afgesproken en eventueel ook aan die van jouw vereniging. De gedragscodes zijn dan op hen van toepassing. Dat betekent dat iemand ook tuchtrechtelijk kan worden vervolgd, mocht er wat mis gaan.
Om ongewenst gedrag te voorkómen, is het goed om als vereniging te beschrijven wat gewenst gedrag is: hoe wil je bij de club wél met elkaar omgaan? Wat verwacht je van elkaar om samen een positief, eerlijk en open sportcultuur te creëren? Stel die gedragsregels op in samenspraak met je leden en zorg ervoor dat ze gaan leven binnen je club.
De KNSB heeft gedragsregels opgesteld per doelgroep:
De vereniging kan deze gedragscodes overnemen en aanvullen met eigen verenigingsspecifieke regels.
Er zijn veel situaties te bedenken waarin je zelf een afweging moet maken of dat wat je doet ook handig en verstandig is. Vooraf afspraken maken, helpt bij deze afweging. We hebben het dan niet alleen over hoe je binnen de club met elkaar omgaat, maar ook over de internationale anti-dopingregels, of het KNSB-tuchtreglement inzake seksuele intimidatie. Je weet dan ook wat jou te doen staat als er iets misgaat, of als je een overtreding van deze regels signaleert.
De trainers/coaches en begeleiders hebben een belangrijke rol in het creëren van een sociaal veilige sportomgeving. Zorg er daarom voor dat zij de basiskennis hierover op orde hebben. Door bijvoorbeeld het volgen van een trainersopleiding. Voor andere begeleiders kan het aanbieden van de e-learning ‘een beetje opvoeder’ al een goede eerste stap zijn.
Zorg er daarnaast voor dat ook je trainers/coaches/begeleiders de weg weten bij mogelijk grensoverschrijdend gedrag.
Je wilt als bestuur aan de slag voor een veilig sportklimaat, maar weet niet goed hoe te beginnen? Geen nood, hiervoor heeft het Centrum Veilige Sport Nederland een handige tool ontwikkeld. Die loodst je op eenvoudige wijze door deze soms complexe materie. Dit High5! Stappenplan vind je hier. Op naar een veilig schaats- en skateklimaat, veel succes!
Als bestuur ben je verantwoordelijk voor een veilig en positief sportklimaat bij jouw vereniging. Maar je staat er niet alleen voor. Ook op dit vlak wil de KNSB zijn motto 'samen voor het schaatsen en skaten' waarmaken.
De KNSB organiseert elk seizoen verenigingssessies over actuele thema's in de schaats- en skatesport; een veilig sportklimaat is een vast agendapunt. Dit doen we via fysieke bijeenkomsten, verspreid over het land, en digitale (online) sessies. Als de nieuwe data bekend zijn, zullen we je daarover informeren via knsb.nl, de KANS nieuwsbrief en per e-mail.
Wil je als bestuur aan de slag voor een veilig schaats- en skateklimaat maar weet je niet waar je moet beginnen, of ben je hier al mee bezig maar stuit je op problemen? Dan kun je contact opnemen met een van onze verenigingsadviseurs.
De KNSB heeft als bond een vertrouwenscontactpersoon (VCP), die beschikbaar is voor (beleids)vragen op het gebied van een veilig schaats- en skateklimaat. Haar naam is Maaike Pekelharing en zij is te bereiken via [email protected].
Wij werken op dit thema ook samen met het Centrum Veilige Sport Nederland. Dat heeft, om je als vereniging op weg te helpen, het High5 Stappenplan bedacht, dat je op een overzichtelijke manier door dit (soms ingewikkelde) proces loodst. Als vereniging kun je ook zelf een beroep doen op het CVSN voor adviesvragen over of meldingen van grensoverschrijdend gedrag. NOC*NSF biedt ook (gratis) ondersteuning aan via een inspiratiesessie, workshop of individuele begeleiding bij het op orde brengen van de preventie sociale veiligheid op jouw vereniging. Dit heet het ‘Verenigingstraject Sociale Veiligheid’. Meer informatie daarover vind je op www.sportopleidingen.nl.
Wil je als sporter, trainer, bestuurder, ouder, vrijwilliger of anderszins betrokkene melding doen van mogelijk grensoverschrijdend gedrag? Dan kun je het best contact opnemen met de vertrouwenscontactpersoon van je eigen vereniging. Hebben jullie die niet, of kun je bij deze persoon niet terecht, neem dan gerust contact op met:
Voorkomen is beter dan genezen, daarom leggen we de nadruk op preventie. Maar zelfs als je voorzorgsmaatregelen treft, kun je met grensoverschrijdend gedrag te maken krijgen. Als vereniging sta je er niet alleen voor indien je te maken krijgt met (een melding van) grensoverschrijdend gedrag. De VCP van de KNSB is bereikbaar voor overleg over te ondernemen stappen.
Wil je liever buiten de KNSB melden?
Weet dan dat je ook contact kan opnemen met het Centrum Veilige Sport Nederland, telefonisch, per mail of via een anoniem chatsysteem, ook buiten kantooruren.
De schaatssport is hofleverancier van (olympische) medailles en bezorgt heel Nederland schaatsplezier. De KNSB hecht waarde aan eerlijke, integere en gezonde sport. Preventie van doping staat voorop in het anti-dopingbeleid. We doen dit door voorlichting en controles in samenwerking met partners als NOC*NSF, de Dopingautoriteit en de ISU.
De KNSB hanteert het dopingreglement van de Dopingautoriteit, dè Nederlandse autoriteit op het gebied van dopingcontroles en -voorlichting. Dopingvrije sport in Nederland is haar missie. De Wet uitvoering antidopingbeleid (Wuab) geeft de Dopingautoriteit de wettelijke grondslag voor het uitvoeren van de taken. Zij wordt hierop gecontroleerd door de WADA (World Anti Doping Agency). Op www.dopingautoriteit.nl vind je informatie over de risico’s en de rechten en plichten van sporters en begeleiders bij dopingcontroles.
Meer informatie over antidopingbeleid en -controles, vooral bedoeld voor topsporters, is te vinden op deze pagina.
