Al meer dan veertig jaar wordt er op de ijsbaan in Leiden jaarlijks een jeugdtoernooi voor alle veertien clubs van het District Sassenheim georganiseerd. De Andres Kwik Bokaal is uitgegroeid tot een prestigieus toernooi dat zorgt voor verbinding tussen het District en de verenigingen én saamhorigheid binnen de clubs.
Sassenheim is een van de weinige regio’s in Nederland die nog een Districtenstelsel kennen. Het District is dan ook belast met de organisatie van de Andres Kwik Bokaal, dat nog net voor de coronacrisis plaatsvond. “Hoewel wij alles rondom het evenement organiseren, hebben de veertien aangesloten vereniging een belangrijke rol. Zij leveren de vrijwilligers voor alle jurytaken”, legt Klaas de Redelijkheid, voorzitter van het District Sassenheim, uit.
Omdat Leiden een 200 meterbaan heeft, kent het toernooi een wat andere opzet dan normaal. Er wordt achter elkaar in plaats van naast elkaar geschaatst en schaatsverenigingen mogen maximaal twee leden per leeftijdscategorie afvaardigen. Iedereen rijdt twee rondjes en de snelste tijd telt mee in het klassement. Volgens Chris Zuiderduin, jeugdtrainer bij de Warmondse IJsclub, leeft de Andries Kwik Bokaal enorm binnen de club. “Zowel de kinderen als de begeleiders kijken ernaar uit. Naast het NK voor clubs, is dit toernooi de enige wedstrijd waar je in clubverband tegen elkaar strijdt. Iedereen wil altijd graag meedoen en er staat veel prestige op het spel.”
Tijdens de Andries Kwik Bokaal draait het allemaal om de sport zelf. Vanuit de verenigingen komt er ook altijd veel publiek mee. “De leden verdedigen de eer van de club. Dat zorgt voor een leuke dynamiek en creëert ook binding tussen de leden”, zegt De Redelijkheid. “Die saamhorigheid is erg belangrijk bij het evenement. Niet alleen tussen de leden, maar het zorgt ook voor verbinding tussen het District en de clubs. Als het aan ons ligt, zetten wij deze traditie nog heel lang voort.”
Zuiderduin sluit zich aan bij de woorden van De Redelijkheid. “Iedereen binnen de club vindt het leuk om betrokken te zijn de Andries Kwiek Bokaal. Het is nooit een probleem voldoende vrijwilligers te vinden. Daarnaast is het voor ons trainers ook nog eens leerzaam, omdat we allemaal bij elkaar komen en ervaringen uitwisselen. Als trainer geeft het bovendien een kick als je de prijs wint. Daar kun je toch een beetje mee pronken”, zegt Zuiderduin lachend. “De Andries Kwik Bokaal is uniek in zijn soort en fantastisch om mee te maken. Het zou zonde zijn het evenement kwijt te raken, dus ik hoop dat het nog heel lang blijft bestaan.”
Begin maart, nog voor de corona-uitbraak, werd voor de eerste keer een scholenkampioenschap georganiseerd in Alkmaar. Bijna 80 leerlingen van verschillende basisscholen namen op ijsbaan De Meent Bauerfeind deel aan het toernooi. Met de activiteit hopen de in totaal 18 clubs uit de regio Alkmaar nieuwe schaatsers naar de ijsbaan te trekken.
De schaatsverenigingen in de regio Alkmaar zijn verenigd in de Schaats Federatie Alkmaar (SFA). Net zoals veel andere clubs zocht het collectief antwoord op de vraag: hoe krijgen we meer mensen naar de ijsbaan? Tijdens een brainstormavond, waar naast de schaatsverenigingen ook de KNSB bij aanwezig was, werd het idee voor een scholenkampioenschap bedacht. “We hebben de plannen snel op papier uitgewerkt en er is een commissie opgericht, met vrijwilligers van verschillende clubs”, blikt Bart de Wolf, lid van de SFA, terug.
De commissie ging aan de slag en al snel was het Regionaal IJstijd Scholenkampioenschap geboren. Omdat er vrij weinig voorbereidingstijd was, werd de hulp van buurtsportcoaches ingeroepen om de basisscholen in de regio te benaderen. “Buurtsportcoaches hebben een groot netwerk en zij staan vaak al in contact met de scholen. Wij hebben hen promotiepakketten met daarin onder meer flyers, een Q&A en invulformulieren gestuurd. De buurtsportcoaches hebben deze pakketten weer verspreid onder de scholen. Uiteindelijk hebben er 79 kinderen meegedaan aan het toernooi”, aldus De Wolf.
Om de kinderen goed voor te bereiden op het scholenkampioenschap konden ze in aanloop naar het toernooi drie trainingen volgen op de ijsbaan in Alkmaar. Volgens De Wolf heeft ongeveer de helft van de deelnemers hiervan gebruik gemaakt. “Het Regionaal IJstijd Scholenkampioenschap heeft veel potentie, denken wij. Vanwege de korte aanlooptijd heerste er nog wat onduidelijkheid bij de scholen. Volgend jaar willen we die onduidelijkheid wegnemen en hopen we het aantal deelnemers te verviervoudigen.”
De eerste editie van het Regionaal IJstijd Scholenkampioenschap leverde de clubs direct al een aantal nieuwe leden op. “60 procent van de deelnemers aan het toernooi was nog geen lid van een vereniging. Er zaten dus veel potentiële leden tussen. Na afloop kregen alle kinderen een tasje met promotiemateriaal mee voor alle disciplines, dus ook voor shorttrack en kunstrijden. Hoewel het schaatsseizoen al zo goed als ten einde was, hebben wij direct twee leden verwelkomd.”
Het idee is het scholenkampioenschap volgend jaar eerder in het seizoen te organiseren, zodat er een gericht aanbod voor het tweede gedeelte van de winter gedaan kan worden. “Wij hebben het evenement als erg zinvol ervaren. Eén van de doelen van het kampioenschap was laten zien aan de schooljeugd hoe leuk het is om te schaatsen op de ijsbaan en wedstrijden te rijden met elkaar”, zegt De Wolf. “Het is vergelijkbaar met schoolvoetballen. Als je de sport leuk vindt, ga je op zoek naar een club in de buurt. Het maakt ons niet uit bij wie de kinderen lid worden. Het belangrijkste is dat we voldoende schaatsers hebben op de ijsbaan. Daar zetten we met z’n allen de schouders onder.”
Voor het derde jaar op rij organiseerde de Edese IJsvereniging afgelopen vrijdagavond de Kelderman Inline Cup, een instapcompetitie voor beginnende jeugdige skaters. Dit jaar werd aansluitend in het programma ook een Kelderman Masters georganiseerd. Zelfde insteek, laagdrempelige wedstrijd voor ouderen (vaak ouders). “Tja”, zegt Kim Hiddink, vrijwilliger en jurylid bij de EIJV, “en omdat die ouders toen opeens zelf op de baan stonden, hadden wij opeens nog maar twee juryleden over. Dus toen hebben we de jeugdleden, die klaar waren met hun wedstrijd, gevraagd om ons te helpen. En dat vonden ze maar al te leuk!”
Dat ze het leuk vonden was hen aan te zien. Maar de ‘familieclub’, die de Edese IJsvereniging is, ziet er meer goede kanten aan. Kim Hiddink: “Natuurlijk is het super dat de jeugdleden zo enthousiast waren om ons bij de jurytaken te assisteren, maar het is ook voor hun eigen begrip heel goed geweest. Ze hebben kunnen ervaren hoe het is om langs de kant te staan en de hele baan te overzien. En hoe moeilijk het jurywerk soms is! Als ze de volgende keer bij een wedstrijd twijfelen aan een beslissing van de jury, dan zullen ze daar meer begrip voor hebben.”
De Edese IJsvereniging organiseert ook heel regelmatig clinics, en ook daarbij helpen altijd enkele jeugdleden. Hiddink: “We hebben hier in Ede een Schoolsportolympiade, en als we daar jeugdleden voor vragen om ons daarbij te helpen, dan krijgen ze daarvoor vrij van school.”
De club vindt het belangrijk dat de jeugd ook de vrijwilligerskant van het verenigingslidmaatschap leert kennen. Datzelfde geldt voor de ouders, die dragen allemaal hun steentje bij. Het is de cultuur van de club. Hiddink vindt het heel positief om de jeugd met de jurytaken in aanraking te laten komen. “Wij promoten ook zeker de juryopleidingen onder de oudere jeugd. En je merkt dat juryleden, die eerst zelf de sport beoefend hebben, op een andere manier kijken naar de sportsituatie. Het worden goede juryleden, als ze daarmee verder gaan.”
Vanuit de KNSB wordt deze benadering ook heel erg gewaardeerd. Marieke Jonker: “Ik vind het super, hoe ze in Ede de jeugd betrekken bij de ‘andere kant’ van de wedstrijdsport. Een kijkje in de keuken wat er allemaal komt kijken bij het jurywerk. Het is een mooi initiatief om de jeugd te enthousiasmeren voor deze vrijwilligerstaken! Uiteindelijk willen we graag dat deze jeugdleden zo enthousiast raken voor een jurytaak, dat ze meer willen leren en uiteindelijk bij de KNSB een opleiding daarvoor willen volgen. We hebben hiervoor verschillende mogelijkheden. Zonder jury geen wedstrijden!”
Bij schaats- en skeelervereniging Hogerop staan één keer per jaar de vrouwen volop in de schijnwerpers. Aan de Women Cup kunnen alleen vrouwen deelnemen, zowel met als zonder wedstrijdlicentie. Het evenement heeft zich na veertien jaar bewezen als succesvol concept en de wedstrijd zorgt voor extra clubbinding én nieuwe leden.
“Het geheim van de wedstrijd is dat er ook vrouwen zonder wedstrijdlicentie mee kunnen doen. Zij kunnen ervaren hoe het is wedstrijden te rijden. Het evenement is heel erg toegankelijk. We maken er een echte vrouwenavond, samen met vrouwen van andere verenigingen”, zegt Ellen Kok van Hogerop.
Bij Hogerop gaan presteren en plezier hand in hand en dat geldt ook voor de Women Cup. “De vrouwen rijden zowel een 500 meter als een 1000 meter. Na de 500 meter splitsen we het klassement op. De bovenste helft van de rangschikking strijdt om de Women Cup en de onderste helft om de Women Cup Lite. Zo staat er voor iedereen nog wat op het spel op de 1000 meter en kunnen ook niet licentiehouders strijden om een prijs”, zegt Ellen.
Dankzij de hulp van sponsoren kan er aan de deelnemers altijd ook een hapje en drankje worden aangeboden. “Tussen de 500 en 1000 meter organiseren we altijd een soort koek-en-zopie. Dat is misschien een beetje ongewoon, maar het zorgt er wel voor dat het evenement erg gezellig is. Ook zorgt een sponsor ervoor dat de vrouwen zonder wedstrijdlicentie toch een wedstrijdbandje hebben. Zo hoeft het niet veel geld te kosten.”
Ellen is sinds 2010 een van de organisatoren van de Women Cup. Volgens haar is de wedstrijd na veertien jaar een begrip geworden. “Wedstrijdcommissaris Billy Hoogstraten is er ooit mee begonnen. Hij maakte iedereen enthousiast en zorgde voor een groot aantal aanmeldingen. Tegenwoordig nodigen we ook vrouwen uit Hoorn, Haarlem en Utrecht uit voor een zo groot mogelijk deelnemersveld.”
In februari viel de Women Cup bijna letterlijk in het water (“we noemden het al de Swimming Cup”), maar met vijftig deelnemers was de wedstrijd toch weer een succes. Ellen is van mening dat er meerdere voordelen aan het organiseren van het evenement zitten.
“We horen van anderen dat de formule wel uniek is. De animo voor het wedstrijdschaatsen neemt af, maar wij hadden toch weer vijftig vrouwen aan de start. Het is ook mooi om te zien hoe vrijwel iedereen binnen de vereniging betrokken is bij het evenement, zowel mannen als vrouwen. We maken er met z’n allen een leuke avond van. Daarnaast binden we met dit soort initiatieven ook nieuwe leden aan de club. Binnen de club is er altijd een groep enthousiaste vrouwen geweest, die plezier en presteren combineren en dat heeft aantrekkingskracht op andere schaatsende vrouwen.”
Volgend jaar organiseert Hogerop voor de vijftiende keer de Women Cup. Alle vrouwen zijn hierbij uitgenodigd om aan de jubileumeditie mee te doen. “We hebben veel plannen. Zo gaan we onder andere een goed doel aan het evenement koppelen. Het is alweer iets om naar uit te kijken.”
