Training en opleiding

Praktijkvoorbeelden

De ‘inlineskatemania’ die in 2021 werd ingezet lijkt ook dit jaar door te zetten. Rick Schipper ervoer het onlangs zelf nog. Bij een sessie in Rotterdam kwamen er twee keer zoveel trainers opdagen als hij had verwacht. Het toont volgens de Noord-Hollander aan dat er voldoende animo is voor clinics. Dat is belangrijk, omdat opgeleide coaches een belangrijke rol spelen bij het behoud van mensen voor de sport.

De 27-jarige Schipper behoort tot de nationale en internationale top in het inlineskaten. Zijn weekenden bestaan in het voorjaar voornamelijk uit wedstrijden rijden, in zowel binnen- als buitenland. Maar steeds vaker staan er in zijn agenda ook ‘Train-de-trainer’ clinics, waarmee hij probeert trainers te werven, op te leiden en gevarieerde lesstof aan te bieden. “Om alle nieuwe beoefenaars van de sport die er de laatste paar jaar zijn bijgekomen te behouden, is het heel belangrijk hen de beginselen van skaten bij te brengen. En daar heb je opgeleide trainers voor nodig. Die kunnen op een goede en leuke manier leren hoe je veilig kunt skaten.”

Op een clinic van Schipper, medeoprichter van stichting Inline Skating Promotions (ISP), onlangs in Rotterdam kwamen maar liefst 60 trainers af. “Ik denk dat ongeveer twee derde van de deelnemers heel actief meedeed en allerlei aantekeningen maakte. We hebben veel oefeningen voorgedaan die de deelnemers weer konden implementeren in hun eigen trainingen. Ook hebben we aandacht besteed aan het verschil tussen schaatsen en skaten. Onze clinic toont aan dat de belangstelling voor opleidingen en bijscholingen er is. Dat is mooi om te zien.”

Aantrekkelijk aanbod

De KNSB heeft de afgelopen jaren ook hard gewerkt om meer trainers op te leiden. Een aantal opleidingen is vernieuwd en vanwege de digitalisering is de drempel om een opleiding te volgen verlaagd. Volgens Schipper is er bij veel verenigingen een grote wens naar gediplomeerde skatetrainers. “Er zijn de afgelopen twee jaar veel nieuwe leden bijgekomen, of mensen die zelf de skates hebben aangetrokken. Ik ben ervan overtuigd dat met een aantrekkelijk aanbod veel trainers zich gaan aanmelden voor opleidingen, ook gestimuleerd vanuit de verenigingen. Maar zelfs als er geen baan of skeelerpiste is, kun je als trainer aan de slag. Bijvoorbeeld op een parkeerplaats waar je met pylonen kunt werken om zo te werken aan de wendbaarheid en veiligheid van skaters.”

Veel kansen

Schipper is een liefhebber van inlineskaten en ziet nog enorm veel mogelijkheden voor de sport in Nederland. Maar hij weet ook dat er nog het nodige moet gebeuren voordat skaten in de buurt kan komen van de populariteit van schaatsen. “Voor al die nieuwe beoefenaars is het van belang dat ze een positieve eerste ervaring hebben met de sport. Dat kun je bereiken door skaten leuk te maken en ervoor te zorgen dat de beoefenaars blijven leren. Nederland is heel geschikt voor skaten. Er zijn veel vlakke gebieden, het asfalt is goed en met name in de polders zijn er veel mooie rondes te rijden. Dan zijn er nog mooie producten als de GoSkate app, die eraan bijdragen dat mensen behouden blijven voor de sport.”

“Waar nog winst valt te behalen is om mensen te laten trainen met een doel. Denk dan aan het rijden van een toertocht of bijvoorbeeld de Berlijnse marathon. Ook Friday Night Skate is een mooi evenement, dat in meerdere steden gehouden wordt. Maar het is bij te weinig mensen nog bekend. Met een doel voor ogen blijven mensen ook gemotiveerd om te trainen. Ik zie nog zoveel kansen voor het inlineskaten. Tegelijkertijd besef ik ook dat het de goede kant op gaat. Ik ben blij dat steeds meer mensen de sport ontdekken en onder begeleiding van opgeleide trainers werken aan hun ontwikkeling.”

De populariteit van het inlineskaten heeft gezorgd voor een toenemende vraag naar opgeleide trainers. De Inlineskateleider niveau 2 opleiding is het ideale startpunt voor coaches in de dop. In korte tijd leren de deelnemers hoe ze verantwoord en zelfstandig training kunnen geven aan de jeugd en recreatieve skaters. Docenten Bart de Vries en Dick Nap vertellen over de inhoud van de opleiding en hun passie voor lesgeven.

Bart de Vries is vooral bekend van het ijs, waar hij als langebaanschaatser en met name op de marathon de nodige successen boekte. Maar De Vries was in zijn jongere jaren ook een fanatiek inlineskater. De liefde voor die sport, gecombineerd met zijn achtergrond als docent bij het CIOS, maakte het voor hem ideaal om dit jaar als opleider voor de KNSB aan de slag te gaan. “Ik heb de afgelopen jaren eigenlijk altijd wel trainingen, clinics of workshops voor zowel het skaten als schaatsen gegeven. Toen ik werd benaderd om de theoretische module voor de Inlineskateleider niveau 2 opleiding te verzorgen, was ik meteen enthousiast. Ik vind het leuk om mijn eigen kennis over te dragen aan anderen en hen te enthousiasmeren voor het inlineskaten.”

De theoretische module van ISL 2 bestaat uit negen online bijeenkomsten waarin onder andere lesgeven, inspanningsfysiologie en mentale ontwikkeling aan bod komen. De module eindigt met een kennistoets. “Het voordeel van online is natuurlijk dat de cursisten niet hoeven te reizen. Dat verlaagt de drempel om je in te schrijven. Ik vind het wel belangrijk om de interactie tussen de deelnemers te behouden. Mede daarom heb ik een kleine studio ingericht in een skatewinkel waar ik samen met een vriend van alles uitleg over de materialen. Op die manier wil ik wat actie in de bijeenkomst brengen en de cursisten er echt bij betrekken”, zegt De Vries.

Ontwikkelen

De Vries heeft ook gezien hoe populair skaten in coronatijd is geworden. Volgens hem biedt de ISL 2 trainers in spé de juiste handvatten om aan de slag te gaan bij een vereniging. “De opleiding bereid je echt voor op het geven van gedegen trainingen. Je kunt zelfverzekerd voor een groep staan, omdat je over de benodigde basisvaardigheden beschikt. De ISK 2 is voor een brede doelgroep interessant. Er is altijd wel een gebied waarover je nog kunt leren en dat ga je ervaren als je meedoet aan de opleiding. Het draagt op wezenlijke wijze bij aan je ontwikkeling als trainer.”

Plezier is de basis

Dick Nap, docent van de praktijkmodule van de ISL 2, sluit zich bij de woorden van zijn collega aan. “We oefenen de basis van lesgeven. Met de deelnemers gaan we in zeven praktijkbijeenkomsten de theoretische kennis overbrengen naar de skeelerbaan. Dus welke oefeningen komen terug in de trainingen? Wat is de filosofie van de trainingen? En hoe zorg je voor een goede trainingsopbouw? Dit soort zaken leer je bij de opleiding.”

In het praktijkgedeelte van de ISL 2 wordt veel aandacht besteed aan hoe je de lesstof kunt overbrengen aan de jeugd en recreatieve skaters. “Plezier is voor mij de basis van alles”, zegt Nap hierover. “Met leuke oefeningen kun je werken aan de balans en stabiliteit. In kleine stappen toewerken naar een doel; dat is wat je wil bereiken als trainer. Ik laat de cursisten ook veel zelf op de skates staan – we beginnen zelfs op inlineskates met een remblokje – omdat veel kinderen ook zo starten. Tijdens de praktijkmodule krijgen de cursisten allerlei oefeningen aangereikt, zodat ze deze meteen kunnen implementeren in hun eigen lessen.”

Anderen iets leren

Nap ziet ook dat de nood voor opgeleide trainers bij sommige verenigingen hoog is. Hij verwacht daarom veel aanmeldingen. “Omdat een gedeelte van de opleiding online is, is de drempel om in te schrijven verlaagd. Bovendien vinden de workshops in het weekend plaats en is er de mogelijkheid meerdere op één dag te volgen. Zo hopen we zoveel mogelijk nieuwe trainers te mogen opleiden. Ik vind andere mensen iets leren het mooiste wat er is. Iedereen die ook passie voor skaten heeft én die wil overbrengen op anderen, zou ik zeker aanranden de opleiding te volgen.”

Wil je meer informatie over de niveau 2 opleiding? Klik hier voor meer informatie.

De Limmer IJsclub is de oudste vereniging in Limmen (1895) en behoort tot de grotere ijsclubs in de regio. Er wordt zowel op wedstrijdniveau als recreatief geschaatst door ongeveer 120 trainende leden, waarvan één derde jeugd.

Marco van Tongeren is één van de trainers. Hij omschrijft zijn trainingsgroep als ‘jeugd van 10 tot 50 jaar’. En dat maakt de training meteen ook best lastig. van Tongeren: “We trainen één keer per week op een veldje, het Koekoeksveld in Limmen. Daar staat een garagebox met trainingsmaterialen. Een paar jaar geleden liep het aantal deelnemers (met name de jeugd ) aan de training sterk terug. Soms stond ik voor een groep van 3 tot 5 man… Dat wilden we veranderen, dus hebben we aan de penningmeester budget gevraagd om materialen aan te schaffen. Nu hebben we Bosuballen, Medizinballen en trainingselastieken daar liggen.”

Iedereen op zijn eigen niveau

De nieuwe vorm, waarin de training aangeboden wordt, slaat prima aan bij de leden. “We hebben nu gemiddeld tussen de 20 en 30 man op de training. Iedereen kan op zijn eigen niveau meedoen. We werken veel in circuitvorm, maar hebben vooral ook heel veel plezier met elkaar. En dat is heel belangrijk: als je geen plezier hebt in de training, dan kun je ook niet presteren.”

Met behulp van een app op zijn mobieltje biedt van Tongeren de training aan. Met een timer stelt hij de tijden in, zodat hij de handen vrij heeft om de deelnemers te ondersteunen.

Variatiemogelijkheden

De aanpak levert de Limmer IJsclub niet alleen veel leukere trainingen op. Van Tongeren: “De training is goed, dat zouden veel meer schaatsers moeten doen! Je pakt je hele lijf mee met de training, alleen maar schaatsen en skeeleren is veel te eenzijdig. Bij deze training kun je ook veel meer variëren, dat is ook heel goed voor het lichaam. En je voorkomt er blessures mee. Maar het belangrijkste voordeel van de trainingsvorm is dat leden van alle niveaus samen met heel veel plezier kunnen trainen!”

Naast de training  op het Koekoeksveld biedt de Limmer IJsclub ook skeelertraining, fietstraining en duintraining aan, onder leiding van een enthousiaste trainersgroep.

De Amersfoortse IJsvereniging viert dit jaar haar 100-jarig bestaan. In dat kader staan er tal van activiteiten op het programma dit jaar, en drie clinicdagen SKATETIJD! was daar een onderdeel van. Pieter Prins, lid van de jubileum commissie van de AIJV, is heel enthousiast over het resultaat daarvan.

“Onze vereniging wil in het kader van het jubileum ook iets terugdoen voor de stad. Zo hebben we dit jaar bijvoorbeeld ook de jubileumeditie van de Friday Night Skate. En de clinics voor de jeugd passen daar ook prima bij.”

Vroeg beginnen

Vorig jaar werden daarvoor al twintig scholen in Amersfoort-Zuid (rondom de skeelerbaan) aangeschreven om hun belangstelling te polsen voor een skateclinic. Prins: “Dat is belangrijk, om ruimschoots op tijd bij de scholen langs te gaan. Want als ze interesse hebben, dan moeten ze het ook nog in het rooster in kunnen plannen.” Op de uitnodiging reageerden uiteindelijk vijf scholen positief. Met die scholen werd afgesproken dat de leerlingen van groep 5 aan de clinics mee mochten doen. “Een bewuste keuze”, aldus Prins, “omdat we de leeftijd van 8/9 jaar het meest geschikt vonden. Omdat deze leeftijdsgroep al een beetje kan skaten en vaak ook nog open staat voor een nieuwe sport. En achteraf hebben we ook gezien dat het een goede keuze was.”

Feestelijk aankleden

Afgezien van de scholen werd er ook een mailing gestuurd naar alle donateurs van de AIJV. Ook zij mochten kinderen in die leeftijdscategorie aanmelden voor een clinic. Met negen schoolklassen en dertig kinderen van donateurs lag het totaal aantal kinderen op 280. Verdeeld over drie clinicdagen was dat goed te doen. Prins: “We hebben er wel voor gezorgd dat we het feestelijk aangekleed hebben, met heliumballonnen, een finishboog en muziek en zo. Maar het was ook niet zó veel werk, hoor. Vanuit de lustrumcommissie waren twee of drie man een uur met de voorbereiding bezig, dan stond alles klaar.”
Wat de organisatie betreft is Prins erg goed te spreken over de SKATETIJD! ondersteuning vanuit de KNSB. “De SKATETIJD! tijdschriften hebben we vooraf bij de scholen afgegeven. Zo konden de kinderen zich er echt op voorbereiden en keken ze er echt naar uit. En de kar met de materialen was precies op het afgesproken tijdstip beschikbaar. Dat was allemaal perfect.”

Nieuwe trainers

Binnen de AIJV was de bottleneck voor de organisatie in eerste instantie het vinden van trainers voor de clinics. Prins: “In eerste instantie hadden we het ROC Sport en Bewegen benaderd of zij dat voor hun rekening konden nemen, maar dat paste niet in hun programma. Onze eigen ervaren trainers waren vrijwel allemaal te druk om het er nog bij te kunnen doen. Toen hebben we besloten om een groep van 50 toerskaters te vragen of zij wellicht een dagdeel beschikbaar wilden zijn. Ruim twintig van deze mensen zeiden ja, en voor hen hebben wij toen een instructieavond door een ervaren trainer georganiseerd. En wat denk je? Achteraf vonden vijf van hen het zó leuk om te doen, dat het ons nu vijf nieuwe jeugdtrainers heeft opgeleverd!”

Nieuwe leden

Afgezien van de nieuwe trainers hebben de clinics in de week zelf al drie nieuwe leden opgeleverd, en dat aantal kan volgens Prins in de komende weken of maanden wellicht nog wel groter worden. “Dat de kinderen het leuk vonden, dat kon je zien. Sommigen kwamen heel stilletjes binnen, maar waren na de clinic dolenthousiast. Als je al die rode wangetjes zag, dan was het evenement al geslaagd!”

Volgend jaar

Of AIJV volgend jaar weer SKATETIJD! clinics gaat organiseren? “We waren het eigenlijk niet van plan, dit jaar was het onderdeel van ons jubileumprogramma. Maar het draaiboek ligt er nu, en we zullen het zeker nog eens gaan overwegen.”

Sinds ruim 15 jaar is het al een vast onderdeel van het trainingsaanbod van IJs en Inline Skateclub Purmerend: freestyle skaten. “Jammer, dat er niet meer clubs in Nederland zijn, die dit doen”, zegt trainer Jelle van der Weiden. “Het is zó afwisselend en voor kinderen zo’n gave manier om de techniek te trainen.”

IJs en Inline Skateclub Purmerend is een actieve club opgericht in 1862 en heeft momenteel 650 leden. De vereniging is voor jeugd en volwassenen actief in zowel het toerschaatsen als in het inline skaten. Het inlineskaten vindt plaats als wedstrijd- en als breedtesport. Hiervoor beschikt de vereniging over een 400 m baan en een 200 m piste. Op zaterdagochtend in de winter krijgen zo’n 90 kinderen schaatsles.

En van april tot en met september staat er één keer per week op woensdagavond Freestyle skaten op het trainingsprogramma. Jelle van der Weiden is er de trainer voor. “Ik heb het overgenomen van iemand anders, die heeft het jarenlang gedaan. Deze man nam de ervaring met freestyle skaten mee uit het Vondelpark in Amsterdam en startte er bij onze club mee. Zo ben ik ermee in aanraking gekomen en nu geef ik zelf al weer drie jaar de trainingen.”

Drie onderdelen

Wat houdt het in, freestyle skaten? Van der Weiden: “Freestyle skaten is perfect voor diegene die meer ziet in tricks en op zoek is naar een uitdaging. Freestyle bestaat uit drie hoofdonderdelen: slalom, springen en hockey. Bij freestyle kan en mag alles, we richten ons met name op behendigheid, souplesse en evenwicht. Dat doen wij met allerlei oefeningen: behendigheid oefeningen, slalommen, speedslalom, remmen, springen en skatehockey, wat is afgeleid van ijshockey. Je kunt het net zo makkelijk of moeilijk maken als je zelf wilt, met plezier voor jong en oud. In de lessen leer je veel verschillende moves. Er zijn oneindig veel moves: vooruit, achteruit, draai, gekruist, één voet, één wiel en ga zo nog maar even door. Als je de moves onder de knie hebt is het leuk om te improviseren en moves te combineren. Al met al dus héél afwisselend, maar door het spelenderwijs leren is het juist voor kinderen een perfecte training om de techniek te leren beheersen.”
Momenteel bestaat de trainingsgroep uit zeven kinderen, maar dat varieert wel. “Zeker als we skatehockey doen, dan doen ook regelmatig andere leden mee.” De deelnemers aan de freestyle training moeten eerst de basistraining skaten volgen. Remmen en andere basistechnieken moeten de kinderen al een beetje onder de knie hebben om mee te kunnen doen.

Wedstrijden

Het is jammer dat er niet meer clubs in Nederland aan freestyle skaten doen. In Frankrijk is de tak van de skatesport populair, en ook in België zijn er af en toe wedstrijden. In Purmerend organiseert de club ook het jaarlijkse Freestyle clubtoernooi, waar iedereen zijn kunsten kan vertonen en strijden om de clubkampioenstitel. Daarnaast nodigt de club één keer per jaar de freestyle skaters uit het Vondelpark uit voor een gezamenlijke training afgesloten met een barbecue. Van der Weiden: “We laten graag andere clubs zien wat we doen! Of kom een keer kijken op de training! Het is een gave aanvulling voor de skatesport!”

De Baancommissie Utrecht werd eerder dit jaar geconfronteerd met financiële tekorten, waardoor het plotseling op zoek moest naar nieuwe inkomstenbronnen. Van de nood werd een deugd gemaakt en in samenwerking met de schaatsverenigingen en ijsclubs uit de regio werden er in korte tijd diverse nieuwe initiatieven bedacht, zoals het ouder-kindschaatsen op de Vechtsebanen.

Het idee van het ouder-kindschaatsen is geboren in een commissie die speciaal in het leven is geroepen om het voortbestaan van schaatsen op de Vechtsebanen te verzekeren. De toenemende kosten en een afnemend aantal abonnementhouders veroorzaken een groter wordende financiële uitdaging.

“Je kunt wel de prijzen van de abonnementen verhogen, maar dat heeft een tegendraads effect. Dat wilden we niet”, legt Rimmert Mulder van de Commissie Abonnementen uit. “Toen hebben we naar andere alternatieven gezocht en zijn er in samenspraak met de verenigingen drie commissies opgericht. Met z’n allen hebben we nagedacht hoe we meer inkomsten konden genereren. We willen samen de schouders eronder zetten.”

Het ouder-kindschaatsen is een van de nieuwe initiatieven. Drie keer per week wordt er op de Vechtsebanen lesgegeven aan kinderen en op die momenten komen er ook vaak veel ouders, opa’s en oma’s, verzorgers etc. mee. Waarom nodigen we hen dan niet uit ook het ijs op te komen, vroeg de commissie zich af. “Voor een laag bedrag kunnen ouders/verzorgers schaatsen op hetzelfde uur als de kinderen. Dat is op de uren van de trainingen met voornamelijk jonge kinderen op de baan geen probleem”, zegt Mulder.

Quick-wins

De kosten voor het abonnement bedragen €75,00. Dit abonnement is niet persoonsgebonden. Zo kunnen begeleider/chauffeur, opa of oma ook op dit abonnement schaatsen als zij een keer mee gaan naar de ijsbaan.

Mulder noemt het ouder-kindschaatsen een van de quick-wins. Net als de introductie van een 10-rittenkaart. “Je kunt nu als lid van een club eenvoudig iemand een keer meenemen naar de ijsbaan. Je zit niet vast aan een bepaalde dag of tijd.”

Rode draad

Andere maatregelen voor meer inkomsten zijn onder meer de afspraak dat clubs voor clubkampioenschappen extra ijs kunnen huren op gunstiger tijden en voor het totaalaantal uren een vergoeding betalen. Volgens Mulder is het noodzaak om op andere manieren inkomsten te genereren. “Flexibeler worden is de rode draad in ons verhaal. Zoek aansluiting bij wat je doelgroep wil. Wij hebben acuut actie ondernemen omdat er een gigantische bedreiging was voor ons, maar we zijn echt niet de enige met deze problemen.”

De verschillende commissies in Utrecht zijn pas een paar maanden bezig met het introduceren van de nieuwe initiatieven. Mulder stelt daarom dat het nog van de grond moet komen. “Nu is de tijd om het breder bekend te maken. Het is een begin, er is beweging. Maar het moet nog wel doordringen bij de besturen van de clubs. Bij ons was de situatie nijpend, dus wij zijn alvast begonnen met het bedenken van nieuwe inkomstenbronnen. We hebben dit allemaal in vijf weken gedaan. We moeten wel. We leren veel en zien dit jaar als proeftuin.”