test test
Al 125 jaar vervult IJsclub Opperdoes een belangrijke rol in het gelijknamige West-Friese dorp. Als de dagen en nachten kouder worden en de natuurijskoorts stijgt, komen de inwoners massaal in beweging om schaatsen op natuurijs mogelijk te maken. Dit geldt zeker ook voor de familie Zwier. Verspreid over vier generaties heeft deze bijzondere familie al meer dan 100 jaar zitting in het bestuur van IJsclub Opperdoes.
Op zondag 23 januari 2022 bestond IJsclub Opperdoes exact 125 jaar. Het jubileum kon vanwege de coronamaatregelen niet groots gevierd worden. In tegenstelling tot het 100-jarig bestaan in 1997, toen er wel ijs lag en er bijna twee weken lang allerlei activiteiten werden georganiseerd. “Tussen 1895 en 1910 zijn er veel ijsclubs lid geworden van de IJsbond Hollands Noorderkwartier. Het is mooi dat veel van deze verenigingen na al die jaren nog bestaan. En ons jubileum vieren we nu op een andere manier, door een chocoladereep met ons logo bij alle 280 leden te bezorgen”, zegt Dirk Jaap Zwier, secretaris en penningmeester van IJsclub Opperdoes.
Het bewijs dat IJsclub Opperdoes is opgericht op 23 januari 1897.
Het had overigens maar weinig gescheeld of het doek voor de ijsclub was in de jaren 30 van de vorige eeuw al gevallen. Er was in die periode veel werkeloosheid in Nederland, zeker in gebieden waar het merendeel van de bevolking voor hun inkomen afhankelijk was van de tuinbouw, zoals in Opperdoes. Deze groep mensen kon voor een dubbeltje of kwartje per uur de ijsbaan vegen, waarmee er toch nog iets werd verdiend. Maar omdat er zoveel geld – in totaal 130 gulden – aan de werkverschaffing was uitgegeven door de ijsclub, moest er een verzoek bij de burgemeester worden ingediend voor een financiële injectie. Het illustreert volgens Zwier de rol die de ijsclub speelt in het dorp. “IJsclub Opperdoes heeft echt een sociale functie. Zodra het vriest loopt het hele dorp uit en bieden veel mensen aan te helpen. In het dorp heb je een groep trouwe leden die als het ware tot hun dood lid blijft. Het lidmaatschap én de liefde voor schaatsen gaan van generatie op generatie door.”
Dat geldt ook voor de familie Zwier. De opa van Dirk Jaap nam in 1908 al zitting in het bestuur van IJsclub Opperdoes. “Hij was een echte bestuurder. Hij zat ook in het bankbestuur, het veilingbestuur, het schoolbestuur en zo kan ik wel even doorgaan. Het besturen zat echt in zijn bloed. Die genen hebben de jongere generaties nog steeds. Wij houden van dingen regelen en organiseren.”
In die eerste decennia dat de ijsclub bestond, hadden er vooral tuinders zitting in het bestuur. Er werden regelmatig toertochten georganiseerd, zelfs nog in 1942 tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de jaren 60 kende IJsclub Opperdoes hoogtijdagen. In dat decennium werd er maar liefst zeven keer geschaatst op natuurijs. Er werden toertochten en schoolwedstrijden georganiseerd, waar de winnaars zelfs nog een geldprijs kregen. In de jaren 80 vonden er de nodige veranderingen plaats binnen het bestuur van de ijsclub. De tuinders kregen minder tijd om de club te besturen, omdat zij druk waren met het werk. Daarom kwamen er mensen met andere beroepen in het bestuur, zoals hoveniers, metselaars en mensen met een kantoorbaan. Beroepsgroepen die over het algemeen als het vriest juist meer vrije tijd hebben. Ook Zwier kwam in 1985 in het bestuur en nam twee jaar later de portefeuille van zijn vader over, die weer zijn vader in 1963 had opgevolgd. “Het is natuurlijk best bijzonder dat de rollen van secretaris en penningmeester telkens van vader op zoon zijn doorgegeven. Het was in de jaren 80 en 90 ook erg leuk om bestuurslid te zijn. Er konden veel activiteiten op natuurijs worden georganiseerd, waar het dorp dan massaal voor uitliep. De laatste keer was in 2013, toen we wedstrijden en een kleine kindertocht konden organiseren”, aldus Zwier.
Hoewel er al bijna tien jaar geen grote activiteiten hebben plaatsvonden, heeft de ijsclub nog altijd bijna 300 leden, of donateurs. In een dorp met zo’n 1800 inwoners een hoog percentage. Zwier: “Gezinnen zijn voor 5 euro al lid. Vanwege de lage kosten behouden we onze leden. Tijdens winters met meerdere toertochten stroomt het geld binnen. Nu hou je jaarlijks een paar honderd euro over. Maar financieel staan we er goed voor. En ook ons bestuur kan er nog een tijdje tegenaan. Er zijn veel bestuursleden van in de 40, in de 30 of zelfs jonger. Daarom zie ik de toekomst van de club positief tegemoet.” “Toen er vorig jaar in Medemblik natuurijs lag, zag het daar zwart van de mensen”, vervolgt Zwier. “Als het vriest, worden de mensen in deze regio haast gek. Het wordt warmer en daarmee daalt de kans op natuurijs. Maar ik hoop dat we nog eens minimaal 125 jaar aan ons bestaan kunnen vastplakken. En hoewel ik voorlopig nog niet van plan ben te stoppen als bestuurslid, staat mijn zoon John al klaar mij op te volgen als de tijd daar is.” En zo blijft de familie Zwier ook in de toekomst een bijzondere en belangrijke rol spelen bij de IJsclub Opperdoes.
In het kader van het 125-jarig jubileum wil de Noordwijkse IJsclub op 30 juni 2018 alle lokale sportverenigingen bij elkaar brengen. Op de eigen accommodatie, NIJC Gevers – met 16 tennisbanen – organiseert de ijsclub een open dag, met als doel sport en spel voor de jeugd, de lokale sportclubs dichterbij elkaar brengen én natuurlijk nieuwe leden werven.
Een ijsclub die middenin de zomer een open dag organiseert; Kees van der Luijt is zich ervan bewust dat het op het eerste oog wat vreemd klinkt. “Omdat we meerdere verenigingen bij elkaar willen brengen en het samen willen doen, hebben we voor 30 juni gekozen. Bovendien is het ’s zomers lastig om ijs te huren bij een ijsbaan, dus daarom organiseren we de open dag op ons eigen (schaats- en tennis)park.”
NIJC Gevers heeft een aantal sportverenigingen uit Noordwijk uitgenodigd om door middel van een activiteit gericht op hun sport (vooral voor de jeugd) een bijdrage te leveren. “Het enthousiasme bij de clubs is er zeker. Langzaamaan komen de aanmeldingen binnen, maar het kan nog beter. Onder meer de korfbal- en volleybalvereniging hebben zich al aangemeld en er wordt ook een bootcamples gegeven. Daarnaast is er een fysiotherapeute aanwezig met een behandeltafel en zij zal, zoals het er nu naar uitziet, voorlichting geven over blessurepreventie”, zegt Van der Luijt.
Aangezien de open dag plaatsvindt op de accommodatie van NIJC Gevers behoren een goede schaatsdroogtraining en een tennisclinic ook tot het aanbod. “We zijn weliswaar één vereniging, maar aangezien de sporten technisch gezien niet veel gemeen hebben, is samen iets organiseren niet altijd voor de hand liggend. Hopelijk kunnen we tijdens de open dag het tennis en schaatsen ook dichterbij elkaar brengen.”
Net als veel andere ijsclubs heeft ook NIJC Gevers de laatste jaren meer moeite de eindjes aan elkaar te knopen. “De inkomsten van de tennisafdeling (+/-1000 leden) en het schaatsen zijn tot nu toe voldoende gebleken om de begroting sluitend te krijgen, zelfs bij gebrek aan natuurijs. Wij zijn ook nog steeds een financieel gezonde sportvereniging zonder subsidie van de gemeente. Gelukkig lijkt ons ledenaantal na enige jaren van achteruitgang zich dit jaar te stabiliseren. Het is een bloeiende vereniging en daar moeten zoveel mogelijk schaatsers en tennissers van kunnen profiteren.”
Van der Luijt hoopt dat de open dag een positief effect zal hebben op de hele gemeenschap. “Overdag organiseren we sport en spel voor kinderen tot 18 jaar. ’s Avonds vieren we het jubileum met een feest voor de leden. Zo is er voor iedereen iets te doen. We willen onze activiteiten onder de aandacht brengen en laten zien wat voor leuke sportclubs er in Noordwijk zijn. Hopelijk komt er dan ook nog een aantal extra schaats- of tennisabonnementen bij.”