Het werk van de natuurijsmeester

Het werk van de natuurijsmeester vindt plaats op en rondom de natuurijsbaan en bij het uitzetten van toertochten. De natuurijsbanen zijn er in verschillende soorten en het werk van de ijsmeester kan per type ijsbaan verschillen evenals dat het werk bij de toertochten net wat anders is voor de ijsmeester. In dit artikel leggen we je het verschil tussen de verschillende ijsbanen uit en wat het werk van de ijsmeester inhoud op deze ijsbanen of bij toertochten.

Natuurijsmeester op een ijsbaan

Natuurijsbanen kun je onderscheiden in drie type: de landijsbanen, de combibanen en de diepwaterbanen. Eigenlijk kunnen we alle soorten natuurijsbanen onder deze drie type banen onderbrengen. Zo valt bijvoorbeeld een ijsbaan op een gracht onder de diepwaterbaan.

De taak van natuurijsmeester op de drie type natuurijsbanen zijn over het algemeen gelijk, maar er zijn een aantal verschillen.


Landijsbaan

Bij de landijsbaan start de ijsmeester in het najaar met de voorbereidende werkzaamheden. De baan en materialen worden geïnspecteerd en gecontroleerd op en rond de landijsbaan. Eind november wordt het tijd om de baan onder water te zetten. Als er vorst wordt aangekondigd begint het te kriebelen bij de ijsmeester. Hij houd de aangroei van het ijs in de gaten en na een dag of drie wordt de ijsdikte gemeten. Vanaf dit moment wordt het spannend, is de ijsgroei de komende dagen voldoende om de ijsbaan open te stellen. En als het ijs dik genoeg is, hoeveel mensen komen er schaatsen op de ijsbaan?

Rond de opening van de landijsbaan is er communicatie nodig over het opstellen van de ijsbaan, de ijsmeester adviseert het bestuur van de natuurijsclub wat zij wanneer kunnen communiceren. Als er eenmaal geschaatst wordt komt de ijsmeester voor een tal van verrassingen te staan. Gaat het bijvoorbeeld sneeuwen dan moet hier op geacteerd worden en moet het ijs sneeuwvrij worden gemaakt. De ijsmeester en zijn team van vrijwilligers gaat aan de slag om het ijs goed te houden. Het grotere onderhoud aan de ijsvloer wordt laat op de avond uitgevoerd als het schaatspubliek naar huis is.

Als het blijft vriezen is de ijsmeester in de weer tot na de vorstperiode. Na de vorst noteert hij wat er hersteld moet worden of opnieuw gekocht moet worden. Vervolgens zorgt de ijsmeester dat het water weggevoerd wordt en de landijsbaan gereed wordt gemaakt voor de zomer. Een belangrijke taak van de ijsmeester is om continu bezig te zijn met nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden om sneller ijs te maken.


Combibaan

Bij de combibaan, waar vaak op een skeelerbaan wordt geschaatst is kennis van het realiseren van sterk natuurijs van groot belang, het uitdenken en uitvoeren van dit proces is een taak van de ijsmeester. Ook de zomerse taken als het grasmaaien rond de skeelerbaan doet de ijsmeester. Op combibaan heeft de natuurijsmeester taken die overeenkomen als bij de landijsbaan.


Diepwaterbaan

De ijsmeester op de diepwaterbaan krijgt met alle zaken te maken die de ijsmeester op een landijsbaan ook heeft. Echter, de afweging of het ijs sterk genoeg is dat is moeilijker op een diepwaterbaan dan op een landijsbaan. Natuurijsbanen met meer dan 50 centimeter water onder het ijs zijn diepwaterbanen. Je kunt deze banen op veel plaatsen tegen komen, te denken aan: grachten, vaarten, riviertjes, natuurgebieden en op meren of plassen. De veegmachines zijn óp deze banen vaak zwaarder dan op een landijsbaan en de taak van de ijsmeester op een diepwaterbaan is een robuustere job dan op een landijsbaan of combibaan.


Natuurijsmeester bij toertochten

Het schaatsen van een toertocht, of het nu een van dorp naar dorp tocht is of rondjes op een meer is toch wel het summum van het schaatsen op natuurijs, onder dergelijke omstandigheden geniet heel Nederland van het natuurijs. Wanneer we toertochten kunnen schaatsen is de ijsmeester al dagen in de weer geweest om het ijs te preparen. Waardoor iedereen veilig het ijs op kan. En op de dagen dat er geschaatst kan worden is de ijsmeester ook actief bezig.

De ijsmeester is verantwoordelijk voor het traject waar geschaatst wordt. Hij weet precies hoe het ijs zich gevormd heeft, waar gemalen zijn en waar de kluunplaatsen aangelegd moeten worden. Op dit vlak adviseert de ijsmeester zijn bestuur en ook bepaald hij of de toertocht verreden kan worden. Voor, tijdens en na de toertocht is deze ijsmeester druk aan het werk. Hij geeft dan leiding aan een korps van vrijwilligers om het ijs te onderhouden en te monitoren. Denk aan de routes markeren op het ijs en het aanleggen van kluunplaatsen. Maar ook aan het inrichten van stempelposten. Voor het organiseren van een toertocht zijn er verschillende teams actief. Een van de teams is het team van de natuurijsmeester, die aan het eind van de dag nog een inspectie uitvoert of alle deelnemers wel van het ijs zijn. Voordat het natuurijs verdwenen is moet al het materiaal weer keurig netjes terug in de materiaalberging van de toertochtorganisatie. Zodat wanneer het weer gaat vriezen alles goed te vinden is en klaar is voor gebruik.