Inlineskaten Kunstrijden Langebaan / kortebaan Marathon Schoonrijden Shorttrack Schaatsen op natuurijs
‹ terug

‘Nog meer mensen aan het schaatsen en skaten krijgen’

Gepubliceerd vrijdag 15 oktober 2021
Onder het motto Samen voor het Schaatsen en Skaten heeft de KNSB zijn strategische koers tot 2028 uitgezet. De bond wil toonaangevend zijn en blijven in het internationale schaatsen en inlineskaten, voor meer mensen een aantrekkelijke sport zijn én adequaat inspelen op klimaatverandering. Schaatsen.nl spreekt hierover met KNSB’s directeur-bestuurder Herman de Haan.
Foto: Bram Gebuys

Ambitie 1: Nederland is en blijft toonaangevend in het wereldwijde schaatsen en skaten. We zijn toch al jarenlang het beste schaatsland van de wereld, wat wil je nog meer?

Herman de Haan: “Als je aan de top wilt blijven, moet je hier echt een speerpunt van maken. Stilstand betekent achteruitgang en internationaal ontwikkelt de sport zich permanent. Bij de langebaan staan we al jaren aan de top, maar het is niet vanzelfsprekend dat je je voorsprong op de rest van de wereld behoudt. Je zult moeten blijven investeren in talentontwikkeling, in wetenschap, in alles wat nodig is om dominant te zijn. Bij shorttrack horen we nu ook bij de besten van de wereld, maar het vergt veel inspanning om daar ook te blijven. Daarvoor moet deze tak van sport bijvoorbeeld een veel bredere basis krijgen, met veel meer jeugd die aan shorttrack doet.”

Is het bij kunstrijden en inlineskaten wel realistisch om de wereldtop te ambiëren?

“Eigenlijk is het gek dat je als groot schaatsland niet tot de wereldtop van het kunstrijden hoort. Toch denken we dat het weer kan. We hebben de infrastructuur en er zijn talenten, wij moeten er nu voor zorgen dat alles samenkomt. Daarvoor starten we volgend jaar het Nationaal Trainingscentrum Kunstrijden in Heerenveen, waar de Spanjaard Javier Fernandez nauw bij betrokken is. Hij heeft bewezen dat je niet per se uit een groot kunstrijland hoeft te komen om wereldkampioen te worden. Wij geloven erin dat we dit in Nederland ook kunnen.”

En hoe zit dat bij het inlineskaten?

“Inlineskaten is mondiaal ook een grote sport. In 2018 hebben we het hier in eigen huis gezien: bij een WK doen landen uit heel de wereld mee. Het is binnen de KNSB de enige zomersport, die bij het grote publiek steeds populairder wordt. Het is dus goed om de ambitie uit te spreken dat je daarin ook aansluiting met de wereldtop wilt vinden. Het dilemma is misschien wel of je als bond voldoende geld en tijd in allebei kunt steken.”

Dat lijkt sowieso de grootste uitdaging. De meerjarenstrategie is een breed verhaal, gericht op top- en breedtesport, verdeeld over vijf verschillende disciplines. Hoe voorkom je dat dat gaat knellen en schuren, waar leg je de focus?

“De wereld van het schaatsen en inlineskaten zit barstensvol mensen die met een enorme passie hun sport bedrijven of daar hun bijdrage aan leveren. Als we meer aandacht, tijd of geld stoppen in de ene discipline leidt dat onvermijdelijk tot scheve gezichten elders. Gepiep hoort erbij en dat is prima, dat heeft te maken met die passie. Wij kunnen niet alles tegelijk, daarvoor ontbreken ons de middelen en tijd. Wat we dus moeten doen is duidelijk benoemen waar we morgen al mee beginnen en waar we straks willen staan, zodat iedereen weet wat je ambitie is. Het ergste wat we kunnen meemaken is dat we halverwege merken dat een bepaald doel niet haalbaar is. Dan moet je je ambitie bijstellen, dat ook duidelijk communiceren en dat is wat we gaan doen.”

Hoofdambitie 2: Schaatsen en skaten zijn bekender, aantrekkelijker en toegankelijker voor alle Nederlanders. De sport draagt zo bij aan hun gezondheid. Wil je die nog toelichten?

“Beweegarmoede is een probleem, zeker onder de jeugd. Gezond leven is belangrijk voor iedereen en daar hoort sport bij. Als mensen via sport aan hun gezondheid willen werken, is het fijn als ze ook aan schaatsen of skeeleren denken. Dus moet onze sport zo laagdrempelig mogelijk zijn, toegankelijk voor iedereen! Bij het schoolschaatsen hier op de Vechtsebanen in Utrecht zie je alle kinderen lol hebben op het ijs. Maar bij verenigingen zie je niet alle kinderen terug, daar is dus een wereld te winnen.”

Inclusiviteit vind je belangrijk: iedereen hoort erbij. Waarom gaat dat de komende jaren wel lukken?

“We hebben een geweldig mooie sport, die je tot op hoge leeftijd kunt beoefenen. Wij willen niemand uitsluiten, maar blijven wel realistisch. We willen ons eerst verdiepen in de wensen van specifieke doelgroepen, zoals mensen die van huis uit niet in aanraking komen met schaatsen, zodat we hen op een goede manier kunnen aanspreken. Voor deze kinderen moet je misschien andere vormen van financiering vinden, zoals ze bij IJsclub Siberia in Utrecht-Overvecht doen, zodat het ook voor hen haalbaar is om te schaatsen op een kunstijsbaan of in de zomer op een skeelerbaan. Een andere specifieke doelgroep zijn de ongebonden sporters. We willen iets ontwikkelen om ook voor hen relevant te kunnen zijn. Bij het zwemmen gebeurt dat ook, met laagdrempelige cursussen om je borstcrawl te verbeteren. De Atletiekunie doet het met clinics via hardlopen.nl. Waarom zou zoiets bij het schaatsen niet kunnen?”

De derde hoofdambitie luidt: Schaatsen blijft mogelijk ondanks de klimaatverandering. Welke rol wil en kan KNSB eigenlijk spelen op dit thema?

“Klimaatverandering was het eerste onderwerp dat ik noemde toen we over een nieuwe meerjarenvisie gingen praten. De opwarming van de aarde is een serieuze bedreiging voor de schaatssport. Afgelopen winter hebben we gezien wat gebeurt als er natuurijs ligt: dan wordt Nederland gek en trekt men massaal de schaatsen aan. Vroeger leerde je aan de hand van je opa schaatsen op natuurijs. De jeugd van nu kent dat niet meer, een hoop kinderen hebben nu pas voor het eerst op natuurijs gestaan. Het is een stukje van ons culturele erfgoed in Nederland, maar als we niet oppassen verdwijnt dat helemaal. Onze zorg is:  hoe maken we dat ieder kind voor zijn twaalfde kennismaakt met de schaatsbeweging?”

Maar wat kun je daar als schaatsbond concreet aan doen?

“Je kunt schaatsen ook leren op wieltjes, dan heet het inlineskaten of skeeleren, wat zeker in coronatijd razend populair is geworden. Wij willen stimuleren dat je op zo veel mogelijk plekken kunt skaten, bijvoorbeeld door bij gemeenten te pleiten voor de aanleg van asfaltbanen. We informeren sporters, via de Sprint app, over geschikte skateroutes en we verzorgen volop clinics, gewoon op het schoolplein. De drie skatekarren vol materiaal zijn de afgelopen maanden in heel het land volop gebruikt. Dat doen we via SKATETIJD!, de zomervariant van ons jeugdprogramma IJSTIJD!”

Maar hoe kun je met ijsbanen opboksen tegen de klimaatverandering?

“Wij bouwen of exploiteren zelf geen ijsbanen en we zijn ook geen ingenieursbureau, maar we gaan de ijsbaan-van-de-toekomst wel serieus op de agenda zetten. Wij willen kennis en expertise over duurzame kunstijsbanen bevorderen en partijen aan elkaar koppelen. Hetzelfde geldt voor natuurijsbanen. Daar zie je nieuwe technieken ontstaan, bijvoorbeeld in Winterswijk, waardoor het veel sneller mogelijk wordt om een baan te laten opvriezen. Als je er nu voor zorgt dat die kennis en technologie nog meer bij elkaar kunt brengen, heb je straks veel meer plekken waar je zelfs al over één nacht ijs kunt gaan…”

Foto: Bram Gebuys

Ambities zijn mooi, maar je hebt wel geld nodig om ze waar te maken. Hoe zit het eigenlijk met de financiële positie van de KNSB?

“Die is goed, we zijn financieel gezond. We zullen niet genoegzaam achterover leunen, maar het coronajaar zijn we goed doorgekomen en de begroting voor dit jaar gaan we halen. Onze weerstandskas is weer op orde en die kunnen we zonodig aanspreken. De KNSB draait voor een belangrijk deel op de inkomsten uit sponsoring en het lukt ons, door hard te werken en waar voor hun geld te leveren, om grote partijen aan ons te binden. De belangrijkste zijn onze hoofdsponsors Daikin, Lynk&Co en Nederlandse Loterij. Met hen en met andere partijen voeren we ook goede gesprekken over de toekomst, waarover we binnenkort vermoedelijk goed nieuws te melden hebben.”

Is dat min of meer de crux van deze meerjarenvisie, dat de sport aantrekkelijk moet blijven voor sponsors om alles draaiende te houden?

“Schaatsen is, zo blijkt uit onderzoek van Nielsen, op voetbal en Formule 1 na de populairste televisiesport van ons land. Wie als sponsor geld in het schaatsen steekt, krijgt hier gegarandeerd veel mediawaarde voor terug. Hoe beter onze topschaatsers en -skaters presteren, hoe meer aandacht er naar onze sporten uitgaat. Zo creëren we rolmodellen of helden, die de jeugd inspireren om ook te gaan schaatsen of inlineskaten. Zo blijft de kweekvijver groot. Hoe meer faciliteiten we hebben, in winter en zomer, hoe meer talent we kunnen klaarstomen zodat we aan de top blijven staan. En zo voort, en zo voort. Het is onze rol om die machine in beweging te houden en dat is waar dit meerjarenverhaal om draait: de ambities die we hebben hangen nauw met elkaar samen.”

Wat is jouw grootste zorg, als bondsdirecteur van sport nummer 3?

“Waar ik me echt zorgen over maak, is dat de sportdeelname in het afgelopen coronajaar drastisch is gedaald. Bij het schaatsen en inlineskaten valt dit nog mee, het ledenaantal bij onze verenigingen is vrijwel gelijk gebleven. Maar onderzoek toont aan dat mensen beduidend minder zijn gaan sporten. Gezond leven is belangrijk en sport hoort daar onlosmakelijk bij. Minder overgewicht betekent minder ziekte en dus minder druk op de gezondheidszorg. Ik vind dat de landelijke overheid dit echt compleet laat liggen, in de Miljoenennota is over sport niks terug te vinden… Niet te geloven! ”

Waarom heb je als KNSB eigenlijk een meerjarenstrategie nodig? Is het niet voldoende om gewoon te doen wat je moet doen: je samen sterk maken voor het schaatsen?

“Als je zo’n exercitie als deze niet doet, gaat alles wel gewoon door. Maar dan kom je niet los van de waan van de dag, ga je niet dieper in op thema’s waar vernieuwing echt nodig is. Het was belangrijk om daar als KNSB tijd voor te maken. Ons motto Samen voor het Schaatsen is enkele jaren terug ontstaan, na een roerige periode in de schaatswereld. Belangrijk bij echte samenwerking is dat je oprecht interesse in elkaar hebt en dat je elkaars rol serieus neemt. Dat vinden we nog steeds en proberen we dagelijks in de praktijk te brengen. Inlineskaten, kortweg skaten, is ook een belangrijke, volwaardige sport met veel potentieel. Kijk naar de aanwas van het laatste jaar, daar zijn wij blij van en trots op geworden. Vandaar dat we ons motto iets hebben uitgebreid: Samen voor het Schaatsen en Skaten.”

Tot slot: Wat moet in 2028 van al die ambities per se bereikt zijn?

“Als we in 2028 nog meer mensen aan het schaatsen en skaten hebben gekregen, dan doen we het goed. Maar ik vind alle ambities die we in onze strategische koers noemen even belangrijk en ga er hier dus niet eentje specifiek benoemen. Ik nodig iedereen van harte uit om die koers te bestuderen, hij is heel handzaam samengevat in dit document. We zijn nu al enthousiast aan de slag om de geschetste ambities te vertalen naar concrete plannen van aanpak, waarbij we onze brede achterban nadrukkelijk zullen betrekken.”

Meer nieuws

WIJV uit Winterswijk: van bijna-dood naar voorbeeldclub

Wereldtop shorttrack keert alweer snel terug in Nederland

Jarige Bornse Schaats- en Skeelervereniging schaatst voor hartekind Lois

Niki Wories: ‘Sporters helpen waar we kunnen’

Inlineskatekalender bekend!

ISU WK Shorttrack is bewijs van enorme groei die deze discipline doormaakt

naar het nieuwsoverzicht

Niks missen?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrieven
Welke nieuwsbrieven wil je graag ontvangen?

Volg je ons al?

Vragen?

088 489 20 00

[email protected]

Alle contactgegevens >>

Heb je gevonden wat je zocht?