IJV Voorwaarts Sleen 100 jaar: ‘Wie je ook spreekt, iedereen is vrolijk als het over natuurijs gaat’

IJsvereniging Voorwaarts in het Drentse Sleen viert morgen (2 november) haar honderdste verjaardag. Roelie Lubbers legde de eeuw historie vast in een prachtig jubileumboek. Met een 14-koppig bestuur is de ijsclub nog altijd springlevend.

“Waar we nog wel naar op zoek zijn, is een leuke jubileumactiviteit voor de jeugd”, zegt Martin Soeijing, sinds 2020 de voorzitter van IJsvereniging Voorwaarts te Sleen. Verder heeft hij weinig reden tot klagen. Jazeker, het zou wat vaker streng mogen vriezen. Maar anno 2024 zijn nog altijd 470 gezinnen lid van Voorwaarts. Met de clubkas zit het wel snor. “En met veertien man in het bestuur hebben we de zaken goed voor elkaar.”

IJsvereniging Voorwaarts beschikt over een prachtige landijsbaan, geheel omzoomd door bomen. Aan wat vroeger het Bergveen heette, en nu ‘t Eng als straatnaam heeft, werd in 1932 met de inzet van werkloze streekgenoten de ijsbaan aangelegd. Schaatsen deden ze voordien ook al wel in Sleen, op natuurijs in sloten en vaarten. Daarom werd op 1 november 1924 de ijsclub opgericht. Dat is de officiële oprichtingsdatum, ijsclub Voorwaarts kwam stiekem al in 1917 in krantenstukjes voor.

Het komt uitgebreid aan bod in het jubileumboek dat Roelie Lubbers – Hilbrands schreef. ‘Hedenavond verlichte baan’ luidt de titel, die verwijst naar feeërieke avonden in de jaren dertig, waarop geschaatst werd bij het schijnsel van benzinelampen. Lubbers heeft elk snippertje Sleense schaatshistorie in het prachtige, rijk geïllustreerde naslagwerk vastgelegd. Van de hardrijderijen tot schoolschaatsen en van werkverschaffing in de crisisjaren 30 tot coronatijd. Het boek bevat ook herinneringen van dorpsgenoten, die vol liefde vertellen over hun eerste schreden op het ijs, verliefdheden en zo veel meer.

“Ik heb met ontzettend veel genoegen aan het boek gewerkt. Want wie je ook spreekt over de ijsbaan, iedereen is vrolijk als het over natuurijs gaat”, zegt Lubbers. Zelf kwam ze als driejarige kleuter reeds op de ijsbaan, waarvan haar vader Tienus Hilbrands bijna een halve eeuw bestuurslid/secretaris was. “De kwajongen in hem zagen we opbloeien zodra de temperaturen beneden nul zakten. Ze zijn een beetje gek daar, want wie gaat er nu ‘s nachts het bed uit om ganzen die de wakken openhielden te verjagen met pannendeksels?”

In de ruim negentig jaar dat Voorwaarts haar ijsbaan aan het Bergveen heeft, is er eigenlijk weinig veranderd. Koek en zopie zijn nog steeds verkrijgbaar in de aloude ijstent, die wel enkele malen is gerenoveerd. Elk najaar wordt het gras gemaaid, hout gesnoeid en de grond weer vlak gemaakt. Dan pompen ze grondwater op om het weiland vol te laten stromen. “Dat doen we altijd op de eerste woensdag van november, de Dankdag voor het Gewas”, zegt voorzitter Snoeijing. “Volgende week is het weer zo ver.”

Als het water erin staat, na een kleine week pompen, is het wachten op vorst. Dat was in 1932 al en zo is het nu nog. Jazeker, vroeger waren de winters strenger. “In mijn herinnering kon je elk jaar wel schaatsen”, vertelt Roelie Lubbers. “Toch blijkt dat niet te kloppen. Ook vroeger had je er kwakkelwinters tussen zitten.”

De landijsbaan is eigendom van de vereniging, die het in de zomermaanden geregeld verhuurde. Vaak graasde er vee op het grasland, soms vonden er paardenconcoursen plaats, een enkele keer was er een kanowedstrijd en het terrein was zelfs het toneel van motorcrosses en een autorally. Rond 2000, toen de skeelersport een hausse beleefde, leefden er plannen om een piste aan te leggen, waarop je zomers kunt inlineskaten en ‘s winters ijs kunt maken. Maar die plannen stierven een stille dood.

Hoewel een ijsvereniging haar bestaansrecht ontleent aan het organiseren van schaatsplezier, zet Voorwaarts zijn dorpsgenoten ook op andere momenten graag in beweging. Bijvoorbeeld met de organisatie van rijwielvierdaagsen (dertig jaar lang), fietstoertochten, skeelerwedstrijden en –toertochten, prestatielopen en winterwandelingen. “Zo proberen we in beeld te blijven”, zegt voorzitter Snoeijing.

In het jubileumjaar hield Voorwaarts een schaatstheateravond, met onder anderen Erik Hulzebosch, in 1997 nog winnaar van de skeelerwedstrijd in Sleen. Snoeijing: “Dat was een mooie avond, die druk werd bezocht.” Morgen houdt Voorwaarts een receptie in Theater De Deel, op 16 november krijgt ze een concert cadeau van de lokale muziekvereniging Crescendo en dan volgt nog een activiteit voor de dorpsjeugd. “Want de jeugd heeft de toekomst, die betrekken we er graag bij.”