‘Een veilig sportklimaat veel werk? Dat valt gelukkig wel mee’

Iedereen moet onbezorgd kunnen sporten. Vanuit die gedachte stimuleert de KNSB verenigingen om te werken aan een veilig sportklimaat en stelt de bond sinds begin 2025 de Vier V’s voor Veiligheid verplicht. Bij IJsclub Centrum Oostzaan kunnen ze trots verkondigen dat ze alles op orde hebben. Voorzitter Jasper Smidt vertelt graag over hoe ze het proces hebben aangepakt. 

De schaatsvereniging heeft zo’n 1200 gezinsleden. Bijna 100 leden zijn in de winter wekelijks in Amsterdam of Hoorn op het ijs te zien. De rest wacht jaarlijks de opening van de lokale landijsbaan af. Ondanks de warme winters kon de afgelopen twee jaar toch op de lokale ijsbaan geschaatst worden. In de zomer biedt de club skeelertrainingen aan voor de jeugd.

Genoeg activiteiten dus en reden temeer om als vereniging actief bezig te zijn met een veilig sportklimaat. “Dat begon eigenlijk met een opmerking in het bestuur dat we eigenlijk een VOG zouden moeten regelen”, vertelt Smidt over een van de vier V’s, de verklaring omtrent gedrag. Meteen ontstond er weerstand. “Sommige mensen vonden dat het niks zegt, dat het alleen maar geld kost en gedoe oplevert, maar dat we op zoek moesten naar het achterliggende doel.”

De club nam contact op met de KNSB en regelde dat een medewerker kon langskomen om te vertellen over het onderwerp. “Na de presentatie was iedereen zich ervan bewust dat het beleid op orde moet zijn. Mocht er toch een keer iets misgaan, dan hebben we er als club in ieder geval alles aan gedaan om het te voorkomen. We hebben nagedacht over wat we willen bereiken en hoe we mensen bewust maken wat het inhoudt. Uiteindelijk was iedereen positief”, aldus Smidt.

Vooral de andere V’s kwamen op de agenda. Het opstellen van de verenigingsbrede gedragscode werd als eerst opgepakt. Deze staat nu op de website en de vereniging communiceert er actief over. Ook de contactgegevens van de vertrouwenscontactpersoon werden toegevoegd. Bleef over: de vakkundig geschoolde trainers.

“Bij de tweejaarlijkse vergaderingen met de trainers zijn veilig sportklimaat, opleidingen en cursussen vaste agendapunten”, geeft Smidt aan. “Nu gaat er nooit meer een trainer alleen met een groepje op pad. We passen altijd het vierogenprincipe toe. Het zijn dingen die je altijd al deed, maar nu explicieter aandacht geeft. Daarnaast moedigen we de trainers aan om de cursus ‘Een beetje opvoeder’ te volgen van NOC*NSF. Het geeft een mooie basis om bijvoorbeeld te herkennen wanneer kinderen niet lekker in hun vel zitten en het geeft handvatten om er wat aan te doen.”

“Als laatste hebben we alsnog besloten voor alle bestuurders en trainers de VOG aan te vragen.” Dit proces duurde wat langer dan verwacht door het aanschaffen van e-Herkenning en de aanvraag van de regeling Gratis VOG. Enkele maanden later waren ook alle VOG’s geregeld en kon de club met trots terugkijken op een geslaagd project. Smidt: “Daarna hebben we vanaf april vorig jaar de voorlichting opgestart.”

Terwijl de kinderen gingen skeeleren in het nabijgelegen natuurgebied, werden hun ouders door de penningmeester het clubhuis ingetrokken. “Zij heeft hen uitgenodigd voor koffie en lekkers op een moment dat ze er toch al waren. Vervolgens heeft ze een presentatie gegeven.” Inmiddels is de presentatie vaste prik. “Als je het een keer hebt gedaan en je hebt het op orde, kun je het verhaal en de presentatie finetunen. De reacties van ouders zijn positief. Toch mooi dat je het op orde hebt voor het geval dat...”

Nu ze als club alles voor elkaar hebben, is Smidt binnen de eigen vereniging niet langer de enige pleitbezorger van het veilig sportklimaat. “Bij een bijeenkomst in Hoorn met vertegenwoordigers van de KNSB was er heel veel weerstand bij de clubs toen het over dit onderwerp ging. Wij konden gelukkig vertellen dat we het al op orde hadden en dat het allemaal wel meevalt.”