SAYES levert e-learning om jonge sporters te beschermen tegen seksuele intimidatie

Het internationale SAYES-project, dat jonge sporters moet beschermen tegen (seksueel) grensoverschrijdend gedrag, heeft een e-learning opgeleverd voor sporters van 12-16 jaar. Zij kunnen daarmee seksuele intimidatie leren herkennen en krijgen handvatten aangereikt om zich daartegen te wapenen.

De KNSB heeft enthousiast meegewerkt aan SAYES, wat staat voor Safeguarding Young European Skaters. Het was een samenwerking met onder meer de Internationale Schaatsunie ISU, de Franse en Hongaarse schaatsbond en de Universiteit van Lyon. Het project, gesubsidieerd vanuit de Europese Unie, liep van 2022 tot 1 januari 2025.

Het Europese initiatief heeft diverse resultaten opgeleverd, waarvan de e-learning de belangrijkste is. Deze module is nu beschikbaar via deze link. Ze is gericht op jonge schaatsers van 12 tot 16 jaar. Aan de hand van acht animatiefilmpjes leren zij hoe ze seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen herkennen en hoe ze zichzelf daartegen kunnen beschermen.

“Het is een waardevol hulpmiddel voor onze jonge schaatsers”, zegt Petra van den Hoek, integriteitsmanager van de KNSB. “Het biedt hun de kennis en vaardigheden die ze nodig hebben om zichzelf te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag. We zijn tevreden met dit resultaat en hopen dat het een positieve impact zal hebben op de sociale veiligheid van onze sporters. Seksuele intimidatie hoort niet thuis in de sport en we blijven eraan werken om dat zo te houden."

KNSB-jurist Martine Margadant: "Tijdens SAYES hebben we weer wat bijgeleerd over hoe we een sociaal veilig sportklimaat kunnen creëren en behouden. We hebben ook gezien dat we in Nederland al veel goed doen op dit gebied, maar het is belangrijk om hier continu aandacht aan te blijven besteden. Niet voor niets hebben we de Vier V’s voor Veiligheid verplicht gesteld voor onze verenigingen. De e-learning is een volgende concrete stap en we moedigen al onze jonge schaatsers aan om deze te volgen."

De e-learning bevat diverse interactieve elementen, wat goed aansluit bij deze jonge doelgroep. In een soort quizvorm kunnen ze antwoorden op vragen als: welke lichaamsdelen mag een trainer wel aanraken en welke niet? Wat doe je als een coach of teamgenoot naaktfoto’s van je vraagt? Spelenderwijs krijgen de jeugdige schaatsers concrete adviezen om zich te wapenen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Het SAYES-project begon met een symposium in Montpellier in 2022, gevolgd door een bijeenkomst voor trainers in Heerenveen (2023) en een soortgelijk seminar in Boedapest (najaar 2023). Vervolgens werden in Parijs voorafgaand aan de Olympische Spelen de doelstellingen geëvalueerd en de uitkomsten en opbrengsten besproken. Deze werden tijdens de afsluiting van het project in Lausanne gepresenteerd. Tijdens één van de projectmeetings maakte Philippe Liotard (hoogleraar aan de Universiteit van Lyon, die onderzoek doet naar de aanpak van seksuele intimidatie in de sport in verschillende landen) inzichtelijk dat Nederland zijn zaken goed op orde heeft, maar dat voortdurende aandacht en bewustwording essentieel blijven.

Martine Margadant: "In Nederland hebben we een uitgebreid netwerk om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, met een belangrijke rol voor het Centrum Veilige Sport Nederland, sportbonden zoals de KNSB en sportclubs. Als er toch iets misgaat, vindt in de regel een zorgvuldige afhandeling plaats."

De SAYES-conferentie in Boedapest bood ook een platform voor het delen van best practices en ervaringen tussen de deelnemende landen. De bijdragen van de KNSB-delegatie werden goed ontvangen. “Wat we van andere landen hebben geleerd, is dat de aandacht voor anonieme melders nog iets beter kan”, zegt Margadant. “Met name in Frankrijk steken ze nog meer tijd in de psychische begeleiding van deze slachtoffers.”

Na afronding van het SAYES-project zet de KNSB zich in om de resultaten en lessen van het project te integreren in haar dagelijkse praktijk. Het project heeft geleerd dat samenwerking en kennisdeling cruciaal zijn. De KNSB blijft zich inzetten voor een sociaal veilige schaats- en skeelersport, onder meer via de nieuwe e-learning.

“Jonge schaatsers zijn de toekomst van onze sport. Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat ze in een veilige omgeving kunnen trainen en presteren”, zegt Margadant. “Daar werken we hard aan. Schaats- en skateverenigingen zijn er druk en goed mee bezig. Alles is erop gericht om jong en oud onbezorgd van de schaats- en skatesport te laten genieten.”