‘Loopbaan als starter heeft mijn leven enorm verrijkt’

Jan Zwier is als een van de weinige Nederlanders al zeker van een plek op de Olympische Winterspelen in PyeongChang. Hij reist in februari als starter af naar Zuid-Korea om de kroon op zijn loopbaan te zetten. In gesprek met de KNSB vertelt Zwier met liefde over ‘het vak’, over de opleiding voor starters en over de positieve impact die zijn hobby op z’n leven heeft gehad.

Zwier is vrijwel zijn hele leven al betrokken bij de schaatssport. Eerst als actief schaatser, later als functionaris naast het ijs. Toen hij een jaar of 18 was, begon Zwier als jurylid langebaan. “Ik was bochtencommissaris en had vaak een unieke plek op de baan, maar ik was al snel op zoek naar een grotere uitdaging. Ik wilde meer mijn stempel drukken op wedstrijden. Dat kon als starter.”

In 1984 haalde Zwier zijn certificaat starter en begon hij als starter bij clubwedstrijden. “Inmiddels heb ik bijna twintig jaar – sinds 1999 – ervaring opgedaan op allerlei KNSB NK’s en ISU-evenementen, World Cups, EK’s en WK’s over de hele wereld.”

Zijn uitverkiezing als starter op de Olympische Spelen van volgend jaar ziet hij ‘als slagroom op de taart’. “Ik ben natuurlijk superblij dat ik naar PyeongChang mag. Naar de Spelen afreizen is de grootste uitdaging voor een starter. Het is het hoogst haalbare voor mij.”

Verantwoordelijkheid

Na meer dan dertig jaar is Zwier nog altijd gepassioneerd over zijn hobby. Maar wat maakt het nou zo leuk? “Het is een uitdaging. Je krijgt bevoegdheid en je hebt een bepaalde verantwoordelijkheid. Er is telkens een korte tijdsspanne, waarvoor je jezelf moet opladen. Daarnaast is het de kunst iedereen fair te laten starten. Ik heb een geheugensteuntje na het moment dat ik zeg ‘ready‘ en beide schaatsers in hun starthouding zitten en de schaatsers wegschiet. Dat is ‘en-sta-stil’. Die woorden worden vaker gebruikt in het schaatsen. ”

Zwier is een ervaringsdeskundige en kan als geen ander bepalen wat voor eigenschappen een goede starter moet hebben. “Het is belangrijk dat je een bepaalde autoriteit uitstraalt. Je moet zeker zijn van wat je doet en respect afdwingen. Als je dat kunt, heb je al de helft gewonnen. Daarnaast moet je ook rechtvaardig zijn.”

‘Prachtige ervaring’

Rechtvaardigheid was een van de belangrijkste dingen die Zwier leerde op de cursus van de KNSB. “Als je net begint als starter, wil je niets fout doen als er een schaatser van naam aan de start staat. Maar je moet iedereen hetzelfde behandelen. Dat is iets wat ik heb meegenomen van mijn opleiding; eerlijk zijn naar elke rijder.”

Tegenwoordig is Zwier zelf opleider bij de KNSB en geeft hij training aan beginnende starters. “Het merendeel van de cursisten zijn jonge ouders met schaatsende kinderen. We willen graag meer jongeren interesseren voor de opleiding. Als je de top als schaatser niet gaat halen en je wilt wel iets in de schaatssport blijven doen, dan kun je ook eens denken aan een opleiding als langebaan starter. Iedereen is welkom. Ik wist ook niet dat ik het kon, maar ik ben door schade en schande wijs geworden. Het is een prachtige ervaring en levert je heel veel op. Je ziet veel van de wereld en mijn loopbaan als starter heeft mijn leven enorm verrijkt.”

Interesse?

De KNSB organiseert vanaf 29 november november 2017 de opleiding Starter regionaal-gewestelijk in Utrecht. De opleiding bestaat uit drie bijeenkomsten. Ben jij klaar om de lat een niveau hoger te leggen aankomend seizoen en ben jij de starter die op regionaal-gewestelijk niveau in actie wil komen? Meld je dan hier aan.

Vragen kunnen gesteld worden via [email protected].

Headerfoto: Neeke Smit