IJsclub Eendracht: al 125 jaar het schaatshart van het Oosten

In Vriezenveen leven ze voor natuurijs. Met twee ijsclubs in het dorp van nog geen 15.000 inwoners hebben de schaatsliefhebbers genoeg keuze. IJsclub Vooruit en IJsclub Eendracht bestaan beide al sinds de 19de eeuw. Die laatste vierde afgelopen weekend (29 juni) het 125-jarig bestaan. Naast de hoge leeftijd is Eendracht ook trots op een van de oudste skeelerbanen van Nederland.

De afgelopen seizoenen werd die skeelerbaan in de winter niet voor niets onder water gezet, vertelt bestuurslid Jan Waayman trots. “Dit jaar zijn we een dag open geweest en vorig jaar ook. Het is niet meer zoals de strenge winters van 2012 en 2013, toen we ook kortebaanwedstrijden konden organiseren. Desondanks kan het bij vorst snel gaan en hebben we in een paar dagen zo 1500 mensen op de baan. Tijdens corona kwamen ze zelfs uit Noord-Holland en Brabant!”

Pionier op wieltjes
Van de huidige leden is Waayman het langste aan de club verbonden. De oudgediende in het bestuur is al sinds 1995 lid en hij is het geheugen van de club nu veel oudgedienden recent het leven hebben gelaten. Die rol vervult hij met verve, als hij vertelt over de aanleg van een van de eerste skeelerbanen van Nederland. IJsclub Eendracht verzette namelijk al vroeg de bakens naar de sport op wieltjes.

“De aanleg van de eerste 400-meterbaan was in de jaren ’80. Daar kwam toen best wat volk op af en er waren ook aardig wat skeelerwedstrijden in die beginjaren. Er zijn zelfs werelduurrecords gereden door Evert van Benthem en Tineke Hoogendijk.” De tweevoudige Elfstedenwinnaar legde in een uur ploeteren ruim 31,5 kilometer af, een afstand die verbleekt bij het huidige record van 39,9 km dat op naam staat van de Duitser Felix Rijhnen.

Vriezenveen was in die jaren ‘the place to be’ als het ging om het uurrecord. Na Van Benthem verbeterden Egbert Post, Dick Hoeve en Haico Bouma het record op de baan van IJsclub Eendracht. Om zijn eigen record aan te scherpen verkoos Bouma het tegenwoordig met sluiting bedreigde Kardinge. Onder het Groningse dak slaagde die poging en het Twentse Vriezenveen wist het record niet meer terug te veroveren.

Echte natuurijsclub
Ondanks de rijke skeelerhistorie richt IJsclub Eendracht zich tegenwoordig hoofdzakelijk op het natuurijs. “In december zetten we de baan onder water en dan is het wachten op ijs”, aldus Waayman. “Je moet toch elke keer wat nieuws bedenken voor als het vriest. Dat doen we in overleg met de scholen en dan komen er vanzelf allerlei ideeën op. Zo hebben we in langere vorstperiodes ook wedstrijden voor priksleeën en curling georganiseerd en een avondvierdaagse waarbij we elke ronde stempelen. Ook voor scholen zijn er dan wedstrijden op de kortebaan en de langebaan.”

Andere verenigingen hebben het inlineskaten en het schaatsen op kunstijs voor hun rekening genomen. “We zijn in 2006 een keer bezig geweest om een snellere baan te bouwen, maar dat kon niet omdat de gemeente niet wilde meewerken. Zelf konden we het niet dragen en daarom blijven we nu bij het oude concept. Wel hebben we vier jaar geleden het asfalt vernieuwd en er wordt in de zomer vier keer per week getraind.” IJsclub Eendracht biedt dan ook onderdak aan de trainingen van Centrale Schaatstraining Vriezenveen en Skeelerclub Twenterand. Een biljartclub maakt wekelijks gebruik van de kantine.

En de concurrentie met die andere club in het dorp? Die is er niet of nauwelijks. “IJsclub Vooruit ligt wat meer in het centrum, wij zitten met Eendracht wat meer aan de buitenkant. In het verleden was er wel een beetje competitie tegen elkaar wie het eerst open ging, maar we hebben allebei zo’n 500 à 600 leden en dat gaat prima.” Ieder gaat zijn eigen weg, ook na 125 jaar.