Wat is marathonschaatsen?

Marathonschaatsen is een schaatswedstrijd over een langere afstand, waarbij meerdere rijders en ploegen in een peloton gezamenlijk starten. Degene die als eerste de eindstreep bereikt wint. Daarbij speelt ploegentactiek en teamwerk een belangrijke rol. Een team bestaat uit vier tot zes rijders waarbij ieder teamlid een eigen rol heeft: van knecht tot sprinter tot aanvaller. Voor dames en heren zijn er wedstrijden op landelijk niveau en in twee divisies: de Topdivisie en Beloftendivisie.

Marathonschaatsers staan bekend als ‘mannen en vrouwen van de lange adem’, onderscheiden zich door hun doorzettingsvermogen. Marathonschaatsen is een oer-Hollandse sport. Al in de 17e eeuw werden de eerste tochten op natuurijs georganiseerd. In de 19e eeuw ontstonden de eerste wedstrijden op natuurijs, in de jaren 50 de eerste wedstrijden op kunstijs en in 1973 begon de KNSB met de organisatie van competitie(s). Zie voor verdere verduidelijking #meermarathon of schaatsen.nl/marathon .

Soorten wedstrijden op kunstijs:
• Marathon Cup, inclusief twee doorstroomwedstrijden
• NK (jeugd)Marathon
• Vierdaagse op kunstijs

Soorten wedstrijden op natuurijs:
• ONK op de Weissensee (Oostenrijk)
• Grand Prix: drie wedstrijden op de Weissensee (Oostenrijk) en drie wedstrijden in Luleå (Zweden)
• Hopelijk aangevuld met wedstrijden op natuurijs in Nederland.

Een dag zoals geen ander, een dag met een natuurijswedstrijd

Om 7.00 uur ’s ochtends is het al een drukte van belang in het dorp. Na een flinke week vriezen is het ijs dik genoeg bevonden om het NK Marathon op natuurijs te organiseren. Rijders arriveren, het publiek zoekt een plekje om de wedstrijd goed te kunnen volgen. Om 8.00 uur klinkt het eerste startschot voor de dames, om 11.00 uur gaan de heren van start. Wie legt deze honderd kilometer uiteindelijk als snelste af? Wind en sneeuw teistert rijders en publiek, scheuren in het ijs zorgen voor valpartijen. Eén van de favorieten moet afhaken met een kapotte schaats en baalt aanzienlijk. Dan ontstaat er een kopgroep die het peloton op flinke achterstand rijdt. Wie gaat het dit jaar worden, de nieuwe natuurijskampioen? Wordt het een eindsprint of slaagt iemand erin solo over de finish te komen? Of kan het peloton toch nog terugkomen?

Oorsprong van het marathonschaatsen

De oorsprong van het marathonschaatsen ligt in het schaatsen van lange afstanden op natuurijs, waarvan de Elfstedentocht wel het bekendste voorbeeld is. Vanwege het uitblijven van natuurijs in de jaren ’70 kwamen er steeds meer wedstrijden op de kunstijsbanen. Geleidelijk aan ontstond een wedstrijdcyclus die de afgelopen jaren is uitgegroeid tot een landelijke Marathoncup voor drie divisies: Topdivisie Dames, Topdivisie Heren en Beloftendivisie Heren. Op natuurijs worden Grand Prix-wedstrijden georganiseerd in Oostenrijk (Weissensee), Zweden en Finland. En als het vriest natuurlijk ook in eigen land. Hier wordt onder andere gereden op de kunstijsbaan van Flevonice in Biddinghuizen; een kunstijsbaan met een lengte van 3 km. In de topcompetitie strijden 250 rijders en rijdsters om de cup. Daarnaast rijden 10.000 rijders hun eigen marathons in de regio’s en op de eigen kunstijsbaan.

Afstanden

Op kunstijs worden de hele winter door iedere zaterdagavond een marathon verreden. Op de ijsbaan van 400 meter rijdt de Topdivisie heren 125 ronden, de Topdivisie Dames 80 ronden en de Beloftendivisie Heren 100 ronden en de Beloftendivsie dames 60 ronden.  Op natuurijs worden wedstrijden verreden tot een afstand van 200 kilometer.

Leer nog meer over marathonschaatsen

Wat is nu precies marathonschaatsen? Wanneer is er bij de marathon sprake van ongeoorloofd hinderen? Wat zijn de regels in het peloton en wat is er belangrijk bij de finale? Deze en vele andere vragen komen aan bod in de serie van vir ‘Leer meer’-video’s die de KNSB heeft gemaakt om je meer te leren over schaatsen en skaten. Bekijk de video’s hier.