KNSB lanceert videoreeks met ‘need-to-know’-regels schaats- en kunstrij-wedstrijden

Wat zijn nou precies de regels bij het starten? Hoe wissel je van baan? Betekent overschrijden van een lijn altijd diskwalificatie? Wanneer is er bij shorttrack en de marathon sprake van ongeoorloofd hinderen? Hoe werkt de puntentelling bij kunstrijden? Wat is ijsdansen, wat paarrijden?

Deze en vele andere vragen komen aan bod in de serie van twintig ‘Leer meer’-video’s die de KNSB heeft gemaakt om je meer te leren over schaatsen en skaten. De eerste zestien video’s over langebaanschaatsen, shorttrack, kunstrijden en marathonschaatsen vind je nu op YouTube en op Schaatsen.nl, in het voorjaar volgen nog vier video’s over skaten. De inhoud van de video’s tot stand is gekomen met hulp van internationale en nationale juryleden uit deze disciplines.

Kort en pakkend
Jurre Trouw, manager KNSB Sportparticipatie, vertelt wat het idee is achter deze serie video’s: “Het is belangrijk dat iedere wedstrijdschaatser, supporter en tv-kijker weet wat de regels zijn. Je wilt natuurlijk niet dat er discussies ontstaan door onwetendheid. Een goed begrip van de regels draagt bij aan het wederzijds respect. Per schaatsdiscipline hebben we vier video’s gemaakt met de voornaamste dingen die je moet weten. Kort, pakkend en makkelijk te onthouden. Vreemd genoeg zijn dergelijke video’s tot nu toe nauwelijks te vinden op internet.”

De video’s zijn ontwikkeld door Devion, het videomarketingbureau van  oud-schaatser Sietse Heslinga. Als voormalig topsprinter op de langebaan (‘reserve op WK 2010’) weet hij van wanten als het gaat om schaatsregels: “Van elke discipline hebben we de meest herkenbare onderdelen weergegeven in animatievideo’s. Met deze vorm kun je preciezer en flexibeler uitleg geven dan met echte beelden, waar je afhankelijk bent van de omstandigheden. De animaties tonen afwisselend overzichtsbeelden van bovenaf en close-ups. Zo zie je goed waar je op moet letten.”

Langebaan
Herkenbare situaties zie je vooral terug in de video’s over het langebaanschaatsen, immers de meest bekeken en uitgeoefende discipline. Internationaal scheidsrechter Wycher Bos werkte voor de KNSB-juryopleidingen mee aan de langebaanvideo’s, onder meer voor e-learning programma’s.

Wycher licht toe: “Je staat er versteld van dat zelfs wedstrijdschaatsers de regels niet altijd kennen. In de video’s laten we veelvoorkomende situaties zien. Zoals: de tweede valse start is meteen fataal, ongeacht wie de eerste maakte. Je wordt gediskwalificeerd als je voor het laatste blokje van de bocht van baan wisselt of vanuit de binnenbaan geen voorrang geeft. Op het rechte stuk mag je maximaal één keer over de lijn, in de bocht mag je geen blokjes raken. En als je na de binnenbocht richting de finishlijn door je hoge snelheid uitwaaiert naar de buitenbaan, dan mag dat, mits je de andere rijder niet hindert en je zo snel mogelijk teruggaat naar je eigen baan.”

Shorttrack
Bij shorttrack moet je nog beter opletten, omdat het zo razendsnel gaat en je met vier of acht rijders tegelijk schaatst. Zo start de wedstrijd opnieuw als een schaatser voor het laatste blokje van de eerste bocht gehinderd wordt of onderuit gehaald wordt. Als je een andere schaatser hindert, krijg je een penalty en word je niet gekwalificeerd. Anderzijds kunnen benadeelde schaatsers worden toegevoegd aan een volgende ronde.

Het fascineerde Sietse Heslinga vooral om de relay op een simpele manier te visualiseren: “In een relay gebeurt enorm veel. Er zijn veel schaatsers tegelijkertijd in de baan en er is veel actie, vooral bij het moment van aflossen. Het was voor ons een aardige uitdaging om dan toch duidelijk te zijn in de informatie die we geven. De kijker moet het wel begrijpen. Ik denk dat dit goed gelukt is.”

Kunstrijden
Nu Nederland met Lindsay van Zundert voor het eerst sinds 1976 weer bij kunstrijden aan de Olympische Spelen meedoet, gaan veel landgenoten deze populairste schaatssport ter wereld nauwlettend volgen. Het is dan handig om te weten dat een sprong bij een volledig draai de volle waarde krijgt en dat je een lagere waardering krijgt als je een kwart, tussen een kwart en de helft, of meer dan de helft van de draai mist. Je springt en landt met één voet, anders krijg je puntenaftrek.

De jury kent de score toe. Je hebt twee soorten puntentelling. Bij de Technical Element Score gaat het om de elementen en moeilijkheidsgraad van een kür. De Program Component Score beoordeelt de schaatsvaardigheden, overgangen, inleving, choreografie en afstemming met de muziek. De video’s geven eenvoudig weer hoe de puntentelling werkt.

Bij paarrijden en ijsdansen was Nederland in 2020 voor het eerst vertegenwoordigd op het WK. Maar wat is eigenlijk het verschil? Bij ijsdansen danst het paar heel dicht bij elkaar. Je mag elkaar niet langer dan vijf seconden loslaten, niet springen en de ander niet boven het hoofd liften. Paarrijden is acrobatischer. De rijders schaatsen meestal los van elkaar en zo synchroon mogelijk.

Marathon
“De video’s geschikt voor meerdere doelgroepen maken was wel lastig”, aldus Sietse. “Bijvoorbeeld voor marathon. We wisten dat deze video’s goed zouden werken voor het publiek. Marathonschaatsen wordt voor kijkers immers veel leuker als je begrijpt wat je ziet. Maar ook voor de marathonrijders zelf moeten ze nuttig zijn.”

In de marathonvideo’s zie je onder meer wanneer je een gele of rode kaart krijgt, hoe je het beste kunt invoegen in een ‘treintje’ en wanneer het peloton voortijdig de baan moet verlaten als het door de kopgroep is ingehaald.

Tot slot: net als bij nationale teamsprints, ploegenwedstrijden, mass starts en shorttrack zijn er bij de marathon speciale veiligheidsvoorschriften voor kleding. In de video’s wordt alles haarfijn uitgelegd.

Nieuwsgierig? Bekijk alle video’s hier!