MJOP uitgelicht: fysiek allround ontwikkelen

Jetske Wiersma (projectleider MJOP) zal de komende periode iedere maand een specifiek onderdeel uit het Meerjarenopleidingsplan (MJOP) van de KNSB belichten. Het MJOP biedt een gestructureerde, eenduidige en inzichtelijke opleidingsweg waarin handvatten worden aangeboden voor alle trainers en coaches om talentvolle sporters (langebaan schaatsers, shorttrackers, inline-skaters en kunstrijders) te stimuleren en helpen ontwikkelen naar de top. Het onderwerp waar Jetske vandaag dieper op in gaat is: fysiek allround ontwikkelen.

Fysieke allround ontwikkeling

Participatie en succes in de sport hangt grotendeels af van de fysieke competentie van individuen. Fysiek competente individuen:

• Tonen een ruim assortiment aan basale menselijke bewegingen, fundamentele bewegingsvaardigheden en fundamentele sportvaardigheden.
• Bewegen gebalanceerd, zelfverzekerd, bekwaam en met creativiteit in verschillende fysieke omgevingen (op de grond, zowel buiten als binnen, in de lucht, in en op water, op ijs en sneeuw).
• Ontwikkelen de motivatie en het vermogen om te begrijpen, communiceren, toepassen en analyseren van verschillende vormen van bewegen.
• Maken keuzes die zorgen voor betrokkenheid in fysieke activiteiten, recreatie of sportactiviteiten die zorgen voor verrijking van hun fysieke en psychische gezondheid.
• Ontwikkelen sportexcellentie evenredig met hun bekwaamheid en motivatie.

Om jonge sporters te ontwikkelen tot fysiek competente individuen is in het Meerjarenopleidingsplan van de KNSB (MJOP) de visie van René Wormhoudt (grondlegger van het Athletic Skills Model) verweven: “Dit model heeft tot doel de jonge sporter te ontwikkelen tot een veelzijdige goede beweger, die vervolgens uitgroeit tot een atleet; deze atleet gaat zich specialiseren in één sport en tot slot zal de atleet zich binnen de sport gaan ontwikkelen tot een absolute specialist.”

Het in contact komen met een breed scala aan fundamentele bewegingsvaardigheden, zoals klimmen, glijden, huppen, springen, rennen, zwemmen, gooien, fietsen, schaatsen, skeeleren en meer vormt de basis voor het ontwikkelen van fysieke intelligentie. Door allround ontwikkeling kunnen sporters in nieuwe situaties met creatieve oplossingen en uitvoeringen van bewegingen komen. De transfer van leren wordt door een allround ontwikkeling mogelijk sneller en efficiënter.

In de figuur zien we nog meer voordelen van het aanbieden van verschillende basisvaardigheden, sporten en activiteiten op jonge leeftijd, zoals o.a. behoud van plezier door veel variatie en verschillende prikkels, behoud motivatie, meer zelfvertrouwen, betere atleten en niet geheel onbelangrijk verminderde kans op blessures, burn-out en drop-outs.

In plaats van jongs af aan volledig op één specifieke sport te concentreren, is het beter om kinderen met verschillende basisvaardigheden kennis te laten maken in een leuke en veilige leeromgeving, zodat ze ook de kans krijgen om te ontdekken waar ze plezier aan beleven en waar ze goed in zijn. Dat betekent niet dat vroege betrokkenheid bij de betreffende doelsport hier niet tussen zit.

De KNSB probeert op basis van deze visie te stimuleren jonge sporters veelzijdig en multidisciplinair op te leiden, met als voorbeelden de olympisch langebaan kampioenen Jorien ter Mors (uit het shorttack), Michel Mulder (inlinen) en Jorrit Bergsma (marathon schaatsen).

Bij het ontwikkelen van fysieke competentie is het van belang de basis te leggen voor de groeispurt, de periode van 7 t/m 12 jaar wordt dan ook wel de ‘gouden periode’ genoemd voor motorische ontwikkeling. Volgende maand zullen we verder ingaan op de ‘ontwikkelingsleeftijd’.

Meer informatie over het MJOP

Bron:  Wormhoudt, R., Teunissen, J.W., & Savelsbergh, G. (2012). Athletic Skills Model, voor een optimale talentontwikkeling. Nieuwegein: Arko Sports Media.